Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜ

Διδακτικοί στόχοι ενότητας

α. Να γνωρίσουμε τα χαρακτηριστικά της προϊσλαμικής αραβικής κοινωνίας.

β. Να ενημερωθούμε για τις βασικές αρχές του Ισλάμ και να αντιληφθούμε τις ιδιομορφίες και τον ιδιαίτερο δυναμισμό της νέας θρησκείας.

1. Προϊσλαμική Αραβία

α.Νότια Αραβία: Αγροτική κοινωνία-μόνιμη εγκατάσταση

β. Βόρεια Αραβία: Επικράτηση φυλετικής οργάνωσης-νομαδικός και φιλοπόλεμος χαρακτήρας.

Βεδουΐνοι, οι σύγχρονοι νομάδες της Αραβίας

Γενικά χαρακτηριστικά αραβικής κοινωνίας πριν την εμφάνιση του Μωάμεθ

• Πολυθεϊσμός
• Πολιτικός κατακερματισμός
• Πλάνης και ληστρικός βίος

2. Η οργάνωση των Αράβων

Μωάμεθ

Οδηγός καραβανιών, γνώστης Ιουδαϊσμού και Χριστιανισμού.

• Διαμορφωτής θρησκείας Ισλάμ.
• Θεμελιωτής αραβικής αυτοκρατορίας.

Έναρξη διδασκαλίας: 613 μ.Χ Φέρεται κατά της ειδωλολατρίας.

622μ.Χ. Έτος αποδημίας -Εκδίωξη από τη Μέκκα στη Μεδίνα

Εγίρα

• Αρχή της ισλαμικής επικράτησης.
• Αφετηρία του χρονολογικού συστήματος των Αράβων.
• Τέρμα στην πολιτική διάσπαση της Αραβικής Χερσονήσου.

Ο Μωάμεθ διδάσκει στη Μεδίνα

Βασικά σημεία ισλαμικής διδασκαλίας

Ιερό βιβλίο το Κοράνιο

Συγκερασμός Χριστιανισμού και Ιουδαϊσμού

Ιερός πόλεμος:

• Υποχρέωση Μουσουλμάνων να διαδώσουν με το σπαθί την πίστη τους στους απίστους
• Εξασφάλιση Παραδείσου
• Ανοχή στους λαούς της Βίβλου

Θεοκρατικός χαρακτήρας αραβικής κοινωνίας

• Ταύτιση θρησκείας και κράτους.
• Θρησκευτικός και κοσμικός ηγέτης ο ανώτατος άρχων.
• Ταύτιση θρησκευτικής και κοσμικής δικαιοσύνης.

632μ.Χ Θάνατος Μωάμεθ-ανάληψη διακυβέρνησης από το Χαλίφη (Αμπού Μπακρ), υπεύθυνο για την τήρηση των εντολών του Κορανίου.

Γλωσσάρι ενότητας

Ισλάμ= υποταγή, εξάρτηση, αφοσίωση στο Θεό

Μουσλίμ= υποταγμένος στον Ύψιστο

Μωάμεθ= ιδιαίτερα αξιέπαινος

Μέκκα= μητέρα των πόλεων

Μεδίνα= πόλη του αγγελιαφόρου του Θεού

Εγίρα= μετανάστευση, φυγή

Κοράνιο= απαγγελία, ευγενές ανάγνωσμα

Τζιχάντ= ιερός πόλεμος, αγώνας για το Θεό

Χαλίφης= αυτός που ακολουθεί, ο διάδοχος, ο τοποτηρητής

Πηγές

Καίρια επισήμανση: Να θυμόμαστε ότι κατά την περιγραφή και ανάλυση της πηγής ερευνούμε:

1) το συντάκτη της πηγής. Ελέγχουμε την ταυτότητά του, την ιδιότητα ή το αξίωμά του και τον τόπο δραστηριοποίησής του.

2) την πηγή. Ελέγχουμε το είδος του κειμένου, τον τόπο και χρόνο συγγραφής του, τη δομή του και το περιεχόμενό του.

3) τον αποδέκτη. Ελέγχουμε αν είναι ιδιώτης, αξιωματούχος του κράτους, κρατικός θεσμός.

Κατόπιν με βάση τα παραπάνω, προχωρούμε στην αξιολόγησή της.

1. Το πρώτο παράθεμα (σελ.17) είναι απόσπασμα από ένα περιηγητικό κείμενο ενός ανωνύμου προσκυνητή από την Πλακεντία της Βόρειας Ιταλίας. Το ταξίδι του στους Αγίους Τόπους έγινε περί το 570 μ.Χ.

Ποια συμπεράσματα βγάζετε για τη νοοτροπία των Αράβων πριν από την εμφάνιση του Μωάμεθ;

Η Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά, που ιδρύθηκε στα μέσα του 6ου αι. από τον Ιουστινιανό

Αξίζει εδώ να διαβάσουμε τα όσα έγραψε ο Νίκος Καζαντζάκης στο βιβλίο επισκεπτών της Μονής, κατά το διάστημα της παραμονής του σ? αυτήν από τις 15 έως τις 26 Φεβρουαρίου 1927.

   Έπειτα από τριήμερη πορεία στη φοβερή έρημο, ευτύς ως αντίκρυσα τις μοναστηριακές ανθισμένες μυγδαλιές, η καρδιά μου εσκίρτησε. Εδώ, διαλογίστηκα, υπάρχει μια ανώτερη ανθρώπινη συνείδηση, εδώ νικά η αρετή του ανθρώπου την έρημο. Κι ύστερα αναπνέοντας τον υψηλόν αέρα απάνω στα ιερά τείχη της μονής ένοιωσα τούτο: Το πιο επικίνδυνο φυλάκιο της ελληνικής παρατάξεως είναι η Ιερά Μονή του Σινά, όχι μόνο γιατί υψώθη πάντα φρούριο της ελληνικής και χριστιανικής ιδέας, αλλά προπάντων γιατί μέσα στην έρημο επί 14 αιώνες, ο Σιναΐτης- Ακρίτας μάχεται και νικά με την επιμονή, με την αγάπη τις σκοτεινές φυσικές και ανθρώπινες δυνάμεις, που θέλουν να πνίξουν την ψυχή-την καιομένην και ου κατακαιομένην- του μαχομένου ανθρώπου. Εμπιστοσύνη στην αξία της πίστεως, της επιμονής και της αγάπης-ιδού το ανώτατο μάθημα, που μου έδωκε το Φρούριο της Αγίας Αικατερίνης.

2. Τι ορίζει το Κοράνι για τον πόλεμο κατά των απίστων, στο απόσπασμα που παραθέτει το βιβλίο και σ? αυτό που ακολουθεί; Πως διαγράφεται η θέση της γυναίκας σ? αυτό;

«? αν σκοτωθούν μερικοί στον ιερό πόλεμο, κατά το γραφτό του καθενός, αυτός που πεθαίνει σε τέτοια περίσταση, ολόσωμος στον Παράδεισο θα φάει και θα πιεί με τον Μωάμεθ και θα αναπαυτεί με παιδιά και με γυναίκες ωραίες και παρθένες σε τόπο χλοερό...».

3.Ένα χαρακτηριστικό της ισλαμικής θρησκείας είναι ο ανεικονισμός. Από πού νομίζετε πως προήλθε; Από την επίδραση της χριστιανικής ή της ιουδαϊκής παράδοσης;

Κοράνιο διακοσμημένο με ανεικονικές παραστάσεις