Φιλοσοφία Τάξη Β' "ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ" Εκτύπωση
Εκπαιδευτικό Υλικό - Θεωρητικές-Κοινωνικές-Οικονομικές επιστήμες (Β΄)
Συντάχθηκε απο τον/την Ιωάννα Ρωμανού   
Πέμπτη, 09 Οκτώβριος 2014 02:39

ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΕΜΠΤΗ: ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ  ΙΣΤΟΡΙΑ


Στόχοι διδακτικής ενότητας

Να κατανοήσουμε ότι:

Μόνο μέσα σ? ένα συγκεκριμένο κοινωνικό και ιστορικό πλαίσιο μπορούμε να προσεγγίσουμε όσα σκέφτηκαν και είπαν οι   φιλόσοφοι.

Παρόλο που τα θεμελιώδη φιλοσοφικά ερωτήματα είναι διαχρονικά η επανατοποθέτησή τους και ο επαναπροσδιορισμός τους  οφείλεται στις κάθε φορά διαφορετικές πολιτιστικές συνθήκες στις οποίες κυοφορήθηκαν και κυκλοφόρησαν.


Μια απόπειρα προσέγγισης

1. Πώς χαρακτηρίσαμε την πορεία και την εξέλιξη της φιλοσοφίας σε σχέση με τις επιστήμες;

2. Αν παρακολουθήσουμε τη φιλοσοφική σκέψη και τα ερωτήματα που θέτει από την αρχαιότητα ως σήμερα  τι συμπεράσματα βγάζουμε για το περιεχόμενό τους;

3. Ποια είναι τα φιλοσοφικά προβλήματα που απασχόλησαν τους  προσωκρατικούς φιλοσόφους κατά τον  7 και 6 αι. π.Χ;

1
Ο Ηράκλειτος Τοιχογραφία σε εκκλησία

4. Ποιες ήταν οι φιλοσοφικές αναζητήσεις του Σωκράτη και των σοφιστών;

5. Ποιο είναι το κυρίαρχο  θέμα που  απασχόλησε τη μεσαιωνική σκέψη (11ος-15ος αι.) και πως εξηγείται αυτός ο προσανατολισμός;

2
Θωμάς ο Ακινάτης, κύριος εκπρόσωπος της δυτικής μεσαιωνικής φιλοσοφίας

6. Προς τα πού στρέφεται ο φιλοσοφικός στοχασμός στα νεότερα χρόνια (17ος-18ος αι.), από τον Ντεκάρτ ως τον Καντ;

7. Ποια τα φιλοσοφικά ενδιαφέροντα του Χέγκελ κατά τον 19 αι και πού κυρίως αυτός εστιάζει;

8. Ποιο το περιεχόμενο της φιλοσοφικής σκέψης κατά τον 19 και 20 αι.;

9. Πως εξηγείτε εσείς τον διαφορετικό προσανατολισμό της φιλοσοφίας σε διαφορετικές εποχές; Μπορούμε να υποστηρίξουμε πως αυτός συμβαδίζει με την εξέλιξη του πολιτισμού;

10. Πιστεύετε ότι  η ιστορία σχετίζεται  με τη φιλοσοφία;

11. Μπορεί η φιλοσοφική σκέψη να προκαλέσει κάποια ιστορικά γεγονότα ή να επιφέρει ακόμη κοσμογονικές αλλαγές;  Έρχεται στο μυαλό σας κάποιο παράδειγμα;

12. Θεωρείτε αναγκαία τη γνώση της πορείας του φιλοσοφικού στοχασμού και γιατί;

13. Πως αντιλαμβάνεσθε τη φράση του Χέγκελ «Η φιλοσοφία είναι η εποχή της βαλμένη σε έννοιες»;

Ερωτήσεις

1. Η πρώτη ερώτηση του βιβλίου μας καλεί σ? έναν αγώνα επιχειρηματολογίας, που βασίζεται στο σχήμα λόγου -αντίλογου, θέσης-άρσης. Να απαντήσετε με αυτόν τον τρόπο.

2. «Χωρίς την ιστορία μένει κανείς ένα άπειρο παιδί. Και ιδιαίτερα χωρίς την ιστορία της φιλοσοφίας -που δεν είναι απλώς ιστορία της πλάνης και της αλήθειας- δε θα μάθει κανένας να εκτιμά τη ρώμη του ανθρώπινου νου?»

                                                                                            Γκότχολντ Εφραίμ Λέσινγκ

Να αναλύσετε την άποψη του Λέσινγκ και να διατυπώσετε τη δική σας γνώμη για την αξία της ιστορίας της φιλοσοφίας.

 Λάβετε υπόψη ότι η ιστορία  προσπαθεί να ανακαλύψει την αλήθεια και να αποκαλύψει τις πλάνες, που μπορεί να οφείλονται σε σκόπιμες παραποιήσεις και παρανοήσεις.

3. Να διαβάσετε τα αποσπάσματα από τον Κόσμο της Σοφίας του Γκάαρντερ Γιοστέιν  και να απαντήσετε στις ερωτήσεις:

α. Γιατί η ιστορία έχει μια ιδιαίτερη θέση στη φιλοσοφία του Χέγκελ;

β. Με ποιο εκφραστικό μέσο και γιατί, επιχειρείται εδώ η κατανόηση της ιστορικής πορείας;

γ. Ποια ήταν η αντίληψη του Χέγκελ για τη σχέση της φιλοσοφίας με την ιστορία;

δ. Θεωρείτε αισιόδοξη την προοπτική του; Επαληθεύεται στην εποχή μας;

«Ο Χέγκελ υποστήριξε ότι το θεμέλιο της ανθρώπινης γνώσης αλλάζει από γενιά σε γενιά, εξελίσσεται. Γι? αυτό και, κατά τη γνώμη του, δεν υπάρχουν αιώνιες αλήθειες. Δεν υπάρχει διαχρονικός λόγος. Το μόνο σταθερό και ακίνητο σημείο, πάνω στο οποίο μπορεί ένας φιλόσοφος να χτίσει τη σκέψη του, είναι η ίδια η ιστορία».

...................................................................................................................................................

«Για τον Χέγκελ, η ιστορία είναι ένα ποτάμι. Ακόμα και η μικρότερη κίνηση του νερού σε κάποιο συγκεκριμένο  σημείο του ποταμού καθορίζεται στην πραγματικότητα από το ρεύμα και τον όγκο του νερού στο υπόλοιπο μήκος της κοίτης. Σπουδαίο ρόλο παίζουν, επίσης, τα βράχια στο βυθό του, οι στροφές και οι μαίανδροι στη διαδρομή του, κοντά στο σημείο όπου στέκεσαι και το παρατηρείς.

Και η ιστορία της σκέψης ?ή του λόγου- είναι επίσης ένα τέτοιο ποτάμι. Περιέχει όλες τις σκέψεις, όλες τις ιδέες, που οι παλαιότερες γενιές, η μία μετά την άλλη, εισέφεραν στην ανθρώπινη διάνοια  και οι οποίες καθορίζουν τη δική σου σκέψη και τις αντιλήψεις για τη ζωή που έχει υιοθετήσει η δική σου εποχή. Γι?αυτό και δεν μπορείς να ισχυριστείς ότι μια συγκεκριμένη ιδέα είναι αιώνια σωστή. Μπορεί να είναι σωστή στο σημείο που στέκεσαι εσύ».

«Αυτό όμως δε σημαίνει ότι όλα είναι εξίσου λάθος ή ότι όλα είναι εξίσου σωστά...»

«Όχι. Αλλά οι ιδέες και οι σκέψεις μπορούν να κριθούν μόνο σε σχέση με μια συγκεκριμένη ιστορική πραγματικότητα. Αν αρχίσεις να επιχειρηματολογείς υπέρ της δουλείας εν έτει 1990, τότε το πολύ πολύ να γίνεις γελοία. Πριν από 2.500 χρόνια, η ιδέα αυτή δεν ήταν διόλου γελοία, παρόλο που και τότε ακόμα ακούγονταν πού και πού προοδευτικές φωνές υπέρ της κατάργησης της δουλείας».

.................................................................................................................................................

Ο Χέγκελ έλεγε πως όποιος μελετήσει την ιστορία, καταλαβαίνει αμέσως ότι η ανθρωπότητα κινείται προς ολοένα μεγαλύτερη γνώση και ανάπτυξη του εαυτού της. Η ιστορία δείχνει με σαφήνεια μια εξέλιξη προς τον ορθό λόγο και την ελευθερία. Φυσικά, υπάρχουν πού και πού πισωγυρίσματα. Αλλά, σε γενικές γραμμές, η πορεία τραβάει μπροστά. Επομένως, η ιστορία για τον Χέγκελ έχει ένα στόχο».

Πρόταση για διάβασμα

(για όσους ενδιαφέρονται να γνωρίσουν μια όψη του φιλοσοφικού στοχασμού του Χέγκελ)

http://www.biblionet.gr/

scroll back to top
Τελευταία Ενημέρωση στις Τρίτη, 14 Οκτώβριος 2014 15:17
 


Writing