Οργάνωση

Albanian Bulgarian English French German Italian Japanese Russian Spanish Ukrainian
Τελευταία Ενημέρωση
30-06-2021 10:29

   

    ? Το Σχολείο:  timoni

Πρόσφατες δημοσιεύσεις

ossf


Designed by:
kou_vas kou_vas under danemm ordering

ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ Εκτύπωση
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ - ΕΡEΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ (PROJECTS) & ΑΛΛΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
Συντάχθηκε απο τον/την Οι μαθητές του Α5 (2012-2013)   
Τρίτη, 16 Απρίλιος 2013 06:57

ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ

Εργασία μαθητών Α5: Μαρίας Νικήτα, Χριστίνας Παπαθεμιστοκλέους, Κωνσταντίνας Τζίμου, Μιρέλας Τσερπίσταλη, Δωροθέας Τσουρού και Βενετίας Χοροζίδου.

Ο υπερρεαλισμός ή σουρεαλισμός είναι φιλολογική, ποιητική και καλλιτεχνική κίνηση που είχε σκοπό την υπέρβαση του πραγματικού κόσμου με την καταγραφή (στην ποίηση) ή την παράσταση (στην τέχνη) των υποσυνείδητων ενεργειών της ψυχής  και των ονειρικών της εντυπώσεων, χωρίς την επέμβαση της λογικής. Ο σουρεαλισμός παροτρύνει τους καλλιτέχνες ν?αντλήσουν  τις εμπνεύσεις τους από τη μυστική πηγή της ζωής, το υποσυνείδητο/ ασυνείδητο, και προβάλλει μια άλλη ονειρική πραγματικότητα. Δεν πρόκειται όμως μόνο για  την εντυπωσιακή εικόνα, την παράλογη φράση, την ονειρώδη υφή. Ενδιαφέρεται για την απελευθέρωση της φαντασίας και για τη διεύρυνση του ορισμού της πραγματικότητας.

Παράλληλα, ο υπερρεαλισμός  απέβλεπε και στην ανανέωση των ηθικών αξιών, της φιλοσοφίας και της επιστήμης. Ιδρυτής του υπήρξε ο Αντρέ Μπρετόν, που ήταν γιατρός και ασχολήθηκε με την ψυχανάλυση, γι? αυτό το κίνημα σχετίζεται και με τον φροϋδισμό. Η επίδρασή του ήταν κυρίως αισθητή στην ποίηση, τη ζωγραφική, τη γλυπτική, τον κινηματογράφο, καθώς και στην τέχνη της διακόσμησης και της διαφήμισης. Μόνο η μουσική και ο χορός δεν επηρεάστηκαν από τον υπερρεαλισμό.


1

Έργο Σαλβαδόρ Νταλί


Το κίνημα αυτό εμφανίστηκε το 1924 στο Παρίσι με το Μανιφέστο του Σουρεαλισμού του Αντρέ Μπρετόν. Στόχο είχε να δώσει έκφραση στην « πραγματική λειτουργία  της σκέψης» διαμέσου του καθαρού ψυχικού αυτοματισμού ?με τη βοήθεια του γραπτού  ή του προφορικού λόγου ή οποιουδήποτε άλλου διαθέσιμου τρόπου. Ο ίδιος ο Μπρετόν προσδιορίζει τους σκοπούς του κινήματος:  «Καθαρός ψυχικός αυτοματισμός με τον οποίο  προσπαθούμε να εκφράσουμε είτε γραπτά είτε προφορικά είτε με κάθε άλλο τρόπο την πραγματική λειτουργία του στοχασμού-μακριά από κάθε έλεγχο του Λόγου και από κάθε  προκατάληψη αισθητική ή ηθική.

 

Φασματικές στάσεις Αντρέ Μπρετόν

Δεν δίνω καμιά σημασία στη ζωή.
Δεν καρφώνω την παραμικρή πεταλούδα ζωής στη σημασία.
Δεν σημαίνω για τη ζωή.
Μα τα κλαριά του αλατιού τα λευκά κλαριά
Όλες οι φυσαλίδες από σκιά
Και οι θαλάσσιες ανεμώνες
Κατεβαίνουν και αναπνέουν στο εσωτερικό της σκέψης μου
Έρχονται δάκρυα που δεν χύνω
Βήματα που δεν κάνω που είναι δύο φορές βήματα
Και που τα θυμάται ο άλλος στην ώρα της παλίρροιας
Τα σύρματα είναι στο μέρος του κλουβιού
Και τα πουλιά έρχονται από πολύ ψηλά να κελαϊδήσουν μπροστά σ? αυτά τα σύρματα
Ένας υπόγειος διάδρομος σμίγει όλα τ?αρώματα?

 

Όταν ο υπερρεαλιστής  ποιητής γράφει, αφήνει το μηχανισμό της τύχης να προσδιορίσει τη μορφή του έργου του. Το ποίημα δηλαδή γράφεται χωρίς προκαθορισμένο στόχο κάτω από την επίδραση του υποσυνειδήτου και δημιουργεί ζωηρές λεκτικές εντυπώσεις συνδυαζόμενες μεταξύ τους, χωρίς να υπακούουν σε ορθολογικούς νόμους.

 Στα αρνητικά του κινήματος θα μπορούσε να προσμετρήσει κανείς  την αναγωγή των αυθαιρεσιών του υποκειμενικού στοχασμού σε δόγμα και την κατάλυση όλων των περιορισμών που επιβάλλονται εσωτερικά ή εξωτερικά από το Λόγο. Προχώρησε ωστόσο συμφιλιώνοντας το όνειρο με την πραγματικότητα, το υποσυνείδητο με τον έλεγχο της λογικής, την ελευθερία τη φαντασίας με την καλλιτεχνική οργάνωση

Ο υπερρεαλισμός θεωρείται το σημαντικότερο κίνημα του Μεσοπολέμου. Από τη γενιά του ?30 υπερρεαλιστές είναι ο Ανδρέας Εμπειρίκος και ο Νίκος Εγγονόπουλος. Πολύ επίσης, επηρεάστηκε από τον υπερρεαλισμό  ο Οδυσσέας Ελύτης. Πρώτο δείγμα στην Ελλάδα απετέλεσε  η «Υψικάμινος» 1935 του Ανδρέα Εμπειρίκου, που χαρακτηρίστηκε αρχικά  «σκανδαλώδες έργο ενός παράφρονα».

 

2
Ανδρέας Εμπειρίκος



Συνοπτική απόδοση γενικών χαρακτηριστικών υπερρεαλισμού

(από το βιβλίο «Η ποιητική περιπέτεια» Αγάθης Γεωργιάδου Εκδ. Μεταίχμιο)

Συνειρμική σύνθεση σκηνών, όπως ακριβώς γίνεται στην κατάσταση του ονείρου.

Απουσία αισθητικής επεξεργασίας του στίχου.

Απρόοπτο και ειρωνικό στοιχείο.

Γλωσσικές ανατροπές.

Καταγραφή μιας ψυχικής πραγματικότητας.

Οι λέξεις αποκτούν μια δική τους ακριβολογία και αυτοδυναμία και παραπέμπουν στο μυστικό κόσμο του ασυνειδήτου.

Εικονοπλαστική φαντασία.

Υποτυπώδης στίξη.

Αποθέωση των αισθήσεων.

Σύμφωνα με τον δικό μας υπερρεαλιστή Αντρέα Εμπειρίκο:«Σκοπός της ζωής μας δεν είναι η χαμέρπεια. Υπάρχουν απειράκις ωραιότερα πράγματα και απ? αυτήν την αγαλματώδη παρουσία του περασμένου έπους. Σκοπός της ζωής μας είναι η αγάπη. Σκοπός της ζωής μας είναι η ατελεύτητη μάζα μας. Σκοπός της ζωής μας είναι η λυσιτελής παραδοχή της ζωής μας και της κάθε μας ευχής εν παντί τόπω εις πάσαν στιγμήν εις κάθε ένθερμον αναμόχλευσιν των υπαρχόντων. Σκοπός της ζωής μας είναι το σεσημασμένον δέρας της υπάρξεώς μας.»  Το παραπάνω απόσπασμα θα μπορούσε να είναι η διατύπωση μιας βιοθεωρίας σύμφωνης με τις αρχές και τις επιδιώξεις του υπερρεαλισμού. Οι εκπρόσωποί του, επίσης, διακήρυτταν προκλητικά ότι θέλουν: «Να αλλάξουν τη ζωή» (κατά τη παρότρυνση του Ρεμπώ) και «Να αλλάξουν τον κόσμο» (ακολουθώντας τον μαρξισμό).

 

Συνοπτικά, ο υπερρεαλισμός είναι ένα από τα πιο σημαντικά ρεύματα της τέχνης που επηρέασε καταλυτικά τη λογοτεχνία και τη ζωγραφική. Γκρέμισε στερεότυπα και παραδεδομένες αντιλήψεις εισάγοντας μια νέα προσέγγιση της αισθητικής και της ζωής. Οι σημαντικότεροι ξένοι και Έλληνες ποιητές μαθήτευσαν στον υπερρεαλισμό αντλώντας άμεσα ή έμμεσα στοιχεία από αυτόν.


 

Στροφές Στροφάλων Εμπειρίκος Aνδρέας

 


3

Μπολιβάρ Νίκου Εγγονόπουλου


 

Μπολιβάρ Μέρος Α' Εγγονόπουλος Nίκος
Μπολιβάρ Μέρος Β' Εγγονόπουλος Nίκος 
Μπολιβάρ Μέρος Γ' Εγγονόπουλος Nίκος


4
Έργο Νίκου Εγγονόπουλου

-



Ο υπερρεαλισμός στη ζωγραφική


5

Η  εικόνα είναι μια ακουαρέλα του 1940, η οποία απεικονίζει τη «Μεταθανάτια προσωπογραφία του Ποιητή». Πατώντας πάνω σ' ένα αμφίσημης λειτουργίας «σκαμνί» που μοιάζει και με φέρετρο, ο Εγγονόπουλος-φάσμα ατενίζει με την πλάτη γυρισμένη στον θεατή (όπως ο μοναχικός στοχαστής του ρομαντικού καλλιτέχνη Gaspar David Friedrich) ένα αποκαλυπτικό θαλασσινό τοπίο. Γύρω του στημένο ένα υπαίθριο σκηνικό με τραβηγμένη βυζαντινή αυλαία, σκόρπια θραύσματα αρχαίων ναών, πεσμένες προτομές, αστερίες της θάλασσας, παλιά βιβλία και μια περικεφαλαία με τρύπα στο λοφίο, από την οποία κρέμεται ο αριθμός 28. Ο «μεταθανάτιος» Εγγονόπουλος ατενίζει το πέλαγος (μέσα στο οποίο μοιάζει να ταξιδεύει) ως γνήσιος ρομαντικός αλλά και ως Έλλην υπερρεαλιστής: είναι ντυμένος με το «κλασικό» ένδυμα των φασμάτων, αλλά στο κεφάλι του είναι στηριγμένο ένα μικρό, γυρτό καπελάκι, ενώ στα χέρια του κρατά τα σύνεργα της αγαπημένης του τέχνης, της ζωγραφικής. Το φάσμα του καλλιτέχνη-ποιητή ενδεχομένως εμπλέκεται με χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του ήρωα Μπολιβάρ, αφού στα ακάλυπτα από το σεντόνι πόδια του φοράει μπότες με σπιρούνια ενώ από το πλευρό του κρέμεται ένα σπαθί...

                                 Φωτόδεντρο (http://fotodendro.blogspot.gr/2012/04/blog-post.html)


Βιβλιογραφία:

 

Βασικό Λεξικό Λογοτεχνικών όρων Γεράσιμου Μαρκαντωνάτου Εκδόσεις Gutenberg

 

Υπερρεαλισμός Αφιέρωμα  για τα 63 του χρόνια Εκδόσεις Γκοβόστη

 

Η ποιητική περιπέτεια Αγάθης Γεωργιάδου Εκδόσεις Μεταίχμιο



scroll back to top
Τελευταία Ενημέρωση στις Τετάρτη, 17 Απρίλιος 2013 06:07
 
?? Επιστροφή


Writing