Το αειφόρο σχολείο Τάσος Δαρσινός

1.Τον τελευταίο καιρό λόγω της μεγάλης οικονομικής κρίσης το κύριο θέμα συζήτησης είναι βέβαια το οικονομικό. Σίγουρα λόγω και των δυσβάστακτων μέτρων που συνεχώς ρίχνουν στις πλάτες μας οι κυβερνώντες, οι πολίτες ψάχνουν εναγωνίως να βρουν ποια οικονομική πρόταση είναι η βέλτιστη για να μας βγάλει από το αδιέξοδο και να δώσει ελπίδα για το μέλλον.

2.Το μέλλον όμως δεν μπορεί να είναι μόνο οικονομικό αλλά κυρίως να βάζει τις βάσεις για μια κοινωνία οικοδομημένη σε άλλες αρχές και αξίες απ? ότι μέχρι τώρα και θα δίνει προτεραιότητα στην παραγωγικότητα και στην εκπαίδευση. Χωρίς σωστή παιδεία δεν μπορούμε να ελπίζουμε ότι οι μελλοντικές γενιές θα μπορούν να σταθούν επάξια στον διεθνή καταμερισμό οικονομικής ανάπτυξης.

3.Μιας ανάπτυξης που θα στηρίζεται στην καινοτομία και την έρευνα και θα αναδεικνύει τον φυσικό μας πλούτο ώστε ανταγωνιστικά να στεκόμαστε ισότιμα μέσα στην Ε.Ε.

4.Μια καινοτόμα πρόταση που δεν έχει ακόμα συζητηθεί στο χώρο της εκπαίδευσης είναι και η «αειφόρος εκπαίδευση». Το σημερινό σχολείο έτσι όπως έχει δομηθεί τα τελευταία 30 χρόνια ακολουθεί την ίδια πεπατημένη όσον αφορά την διάρθρωσή του, το πνεύμα του και τη μέθοδο διδασκαλίας του. Κάθε μεγάλη εκπαιδευτική αλλαγή ασχολείται κυρίως με το εξεταστικό και παραβλέπει το κύριο που είναι το τι διδάσκουμε στα παιδιά και πώς το διδάσκουμε. Αποτέλεσμα αυτού είναι η καθημερινή του απαξίωση και από την κοινωνία και από τους συμμετέχοντες στην εκπαιδευτική διαδικασία.

5.Το νέο σχολείο πρέπει να κινείται πάνω στις ράγες της αειφορίας. Το «αειφόρο σχολείο» είναι ένα σχολείο χαρούμενο, ήρεμο, ασφαλές, ένα σχολείο στο οποίο οι μαθητές χαίρονται να φοιτούν, ένα σχολείο που δίνει την δυνατότητα στα παιδιά να αναπτύξουν τα ταλέντα και τις ικανότητές τους, την κριτική σκέψη, ένα σχολείο που δίνει χρόνο για αναστοχασμό, που δείχνει κατανόηση και αγάπη για όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από την επίδοσή τους στα μαθήματα, ένα σχολείο εργαστήρι της ζωής και της χαράς.

6.Η βασική ιδέα του «αειφόρου σχολείου» είναι η ενσωμάτωση της ιδέας και των αξιών της αειφορίας σε κάθε πλευρά της ζωής του, δηλαδή στη διοίκηση, στη μαθησιακή διαδικασία, στη διαχείριση των κτηρίων, στις μετακινήσεις από και προς το σχολείο, στις σχέσεις του σχολείου με τη σχολική και την ευρύτερη τοπική κοινότητα. Στην παιδαγωγική του πλευρά το αειφόρο σχολείο έχει απορρίψει οριστικά και αμετάκλητα τον δασκαλοκεντρισμό. Η ομαδοσυνεργατική μέθοδος διδασκαλίας είναι αυτή που ταιριάζει στο νέο σχολείο. Η ενεργητική συμμετοχή του μαθητή στην επεξεργασία του μαθήματος, η λειτουργία του καθηγητή ως συντονιστή της πορείας για ανακάλυψη της νέας γνώσης από το ίδιο τον μαθητή, η εισαγωγή τεχνολογικών καινοτομιών στη μαθησιακή διαδικασία είναι ορισμένες πλευρές του αειφόρου σχολείου. Στο αειφόρο σχολείο με συμμετοχικές και μαθητοκεντρικές διδακτικές προσεγγίσεις αναπτύσσονται οι δεξιότητες και ικανότητες των μαθητών για κριτική σκέψη για διαπολιτισμική κατανόηση και αποδοχή, για επιθυμία συμμετοχής και για ανάπτυξη δημοκρατικής συνείδησης.

7.Στο κοινωνικό μέρος του το αειφόρο σχολείο περιλαμβάνει την σύζευξη της τοπικής κοινωνίας-αυτοδιοίκησης με τους γονείς και με τους μαθητές. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με διαβούλευση με συζήτηση με δημοκρατικές και διαφανείς διαδικασίες.

8.Και βέβαια το αειφόρο σχολείο δεν παραβλέπει τη συσχέτισή του με το περιβάλλον. Τα σχολικά κτήρια που υπάρχουν είναι πολύ δαπανηρά όσον αφορά την θέρμανσή τους διότι κανένα δεν φτιάχτηκε με τις αρχές της οικολογικής δόμησης και της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Η ανακύκλωση όλου του χαρτιού που καταναλώνεται στα σχολεία δεν υπάρχει ούτε σαν ιδέα στο σημερινό πρόγραμμα.

9.Τα πλεονεκτήματα ενός τέτοιου σχολείου είναι τόσα πολλά που δίκαια χαρακτηρίζεται διεθνώς σαν το σχολείο του μέλλοντος. Είναι ένα αύταρκες αυτοκατευθυνόμενο, βαθιά φιλοπεριβαλλοντικό σχολείο το οποίο λειτουργεί δημοκρατικά και με πλήρη διαφάνεια.

Ο Τάσος Δαρσινός είναι πτυχιούχος Μαθηματικός του Πανεπιστημίου Αθηνών, κάτοχος Μεταπτυχιακού στην Πληροφορική και Επιχειρησιακή Έρευνα με ειδικότητα στην Στατιστική Ανάλυση και ασχολείται ιδιαίτερα με τα εκπαιδευτικά θέματα.

Πηγή  κειμένου: 

http://www.ananeotiki.gr/el/readAuthors.asp?authorID=1123&;page=1&textID=6637

Προτεινόμενες ασκήσεις

1. Να συνθέσετε την περίληψη του άρθρου σε 100-120 λέξεις.

2. Να αναγνωρίσετε στο κείμενο τρία βασικά χαρακτηριστικά του άρθρου.

3α. Στην παιδαγωγική του πλευρά το αειφόρο σχολείο έχει απορρίψει οριστικά και αμετάκλητα τον δασκαλοκεντρισμό: Ορμώμενοι από αυτήν τη φράση και τα βιώματά σας, να γράψετε μία παράγραφο 100-120 λέξεων με τη μέθοδο της σύγκρισης- αντίθεσης, επικεντρώνοντας στο ζεύγος δασκαλοκεντρικό ? μαθητοκεντρικό σχολείο.

3β. Εναλλακτικά, να διακρίνετε αν οι προτάσεις που σας δίνονται συμφωνούν ή όχι με το περιεχόμενο του κειμένου, σημειώνοντας Σ ή Λ, αλλά και την παράγραφο στην οποία βασιστήκατε για να απαντήσετε.

α. Τα επιτελεία των οικονομολόγων μπορούν να βγάλουν τη χώρα από το αδιέξοδο που την ταλανίζει.

β. Μια σωστή παιδεία μπορεί να μας καταστήσει ισότιμα μέλη της Ε.Ε.

γ. Η  ελληνική κοινωνία αποδέχεται και εκτιμά το έργο των εμπλεκομένων στην παιδευτική διαδικασία.

δ. Η έννοια  της αειφορίας σχετίζεται μόνο με το φυσικό περιβάλλον.

ε. Το αειφόρο σχολείο είναι ένα σχολείο ανοιχτό στην τοπική κοινωνία.

4. Να διακρίνετε τα δομικά της μέρη της 6^ης παρ., το είδος της συλλογιστικής της  πορείας,  και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Ποιος τρόπος ανάπτυξης κυριαρχεί σ? αυτήν και γιατί;

5. Να εντοπίσετε μία έννοια,  ένα ονοματικό σύνολο στην 5^η και ένα στην 6^η παράγραφο και να αναφερθείτε στη λειτουργία τους στη συνοχή των νοημάτων.

6. Στο κοινωνικό μέρος του το αειφόρο σχολείο περιλαμβάνει την σύζευξη της τοπικής κοινωνίας-αυτοδιοίκησης με τους γονείς και με τους μαθητές. Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνταξης εδώ, να τη μετατρέψετε στην αντίθετή της, κάνοντας όλες τις αναγκαίες αλλαγές και να αιτιολογήσετε την επιλογή του αρθρογράφου.

7. Να δώσετε τις συνώνυμες των υπογραμμισμένων λέξεων ώστε αυτές να εντάσσονται πλήρως στο γλωσσικό μας περιβάλλον.

8. Να σχηματίσετε δικές σας φράσεις με τις αντώνυμες των λέξεων με τα έντονα γράμματα, υπογραμμίζοντάς τες (τις αντώνυμες που θα βρείτε).

9. Καινοτομία, κατανόηση: Να δώσετε τα συνθετικά μέρη των λέξεων που σας δόθηκαν εντάσσοντάς τα στα μέρη του λόγου που ανήκουν, και από  δύο παράγωγες λέξεις (απλές ή σύνθετες) από το β΄ συνθετικό τους.

10. Να εντοπίσετε και να γράψετε δύο ασύνδετα σχήματα στο άρθρο αναφερόμενοι στη λειτουργία τους και να ονομάσετε το σημείο στίξης στη φράση την σύζευξη της τοπικής κοινωνίας-αυτοδιοίκησης 7^η παρ., αναφερόμενοι στη λειτουργία του.

Θάλεια Φλωρά Καραβία, Κοπέλα που διαβάζει. Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα.

Παραγωγή λόγου

Η  Σχολική σας Κοινότητα (γονείς- εκπαιδευτικοί ? μαθητές) διοργανώνει μια ημερίδα με θέμα «Το αειφόρο Σχολείο- Σκέψεις και προτάσεις» και σας αναθέτει να ετοιμάσετε μία εισήγηση 500-600 λέξεων ως εκπρόσωπος της μαθητικής σας κοινότητας, στην οποία α)  θα εξετάζετε με ποιες πρωτοβουλίες και δράσεις μπορεί το σχολείο σας να εφαρμόσει τις αρχές της αειφορίας και β) θα θέτετε  ασφαλιστικές δικλείδες, προϋποθέσεις  που θεωρείτε  απαραίτητες, ώστε   «το αειφόρο σχολείο» να μην παραγκωνίσει τον πρωταρχικό σκοπό του σχολείου να μάθει γράμματα στα παιδιά (να γίνουν άνθρωποι διά των γραμμάτων).

-Εδώ θα μάθεις γράμματα, είπε, να γίνεις άνθρωπος? κάμε το σταυρό σου? Κατάλαβες; μου κάνει. Άνθρωπος, πάει να πει χρήσιμος στον τόπο σου.  

Νίκος Καζαντζάκης Αναφορά στον Γκρέκο, εκδ. Ελένης Καζαντζάκη, Αθήνα, κεφ. Ε΄ και ΙΑ΄ σ.σ.53, 96