«Αντιγόνη» Σοφοκλέους Α΄ Επεισόδιο στ.162-222 (Από μετάφραση)

Φύλλο εργασίας

1. Πως συνδέεται το Α΄ Επεισόδιο της τραγωδίας με τον Πρόλογο και την Πάροδο; Θυμηθείτε από την εισαγωγή μας ποιος είναι ο ρόλος των επεισοδίων στο δράμα.

2. Να δώσετε τα απαραίτητα στοιχεία σκηνικής οικονομίας που συναντάμε στους στίχους αυτούς.(είσοδος Κρέοντα, θέση και στάση του ιδίου και του Χορού, ενδυμασία)

3. Σε ποιους απευθύνεται ο Κρέων και τι εκπροσωπούν αυτοί; Ανατρέχοντας στην εισαγωγή, να θυμηθείτε το ρόλο του Χορού στην αρχαία τραγωδία.

4. Ο λόγος  του Κρέοντα παρουσιάζει τη δομή μιας δημηγορίας, ενός ρητορικού λόγου που αποβλέπει στην πειθώ. Σας δίνονται τα δομικά του μέρη. Να δώσετε έναν πλαγιότιτλο σε κάθε ενότητα και να εξετάσετε τη λειτουργία και το σκοπό τους.

Προοίμιο: στ. 162-174

Διήγηση/υπόθεση: στ.175-191

Απόδειξη/πίστη: στ. 192-206

Επίλογος: στ. 206-210

5. Ο Κρέοντας προβαίνει ουσιαστικά σε μία διακήρυξη πολιτικών αρχών. Ποιες είναι αυτές και πως τις αξιολογείτε; Ποιες ενστάσεις θα είχατε να προβάλετε στην επιχειρηματολογία του;

6. Ποια είναι τα τρία απαραίτητα στοιχεία που κατά τον Κρέοντα χαρακτηρίζουν τον ηγέτη; Να τα συσχετίσετε με τις γνωμικές φράσεις ?νδρός χαρακτήρ ?κ λόγου γνωρίζεται  και Αρχή ?νδρα δείκνυσι.  Τι θα είχατε να  προσθέσετε σήμερα;

7. Ο Κρέοντας χρησιμοποιεί μια ωραία παρομοίωση παρομοιάζοντας την πόλη με καράβι. Πόσο οικεία ήταν αυτή η εικόνα στο κοινό του Σοφοκλή; Την έχετε απαντήσει αλλού στη γραμματεία μας, την αρχαιοελληνική αλλά και την νεοελληνική;

http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?m=1&;t=529

https://www.youtube.com/watch?v=oKpBOIisCkg

8. Να σχολιάσετε τις γνωμικές ρήσεις που  απαντάμε στο λόγο του Κρέοντα και να συσχετίσετε τα λεγόμενά του για τη στάση του απέναντι στην πατρίδα του με τα λόγια του στρατηγού Μακρυγιάννη:  «Όσο αγαπώ την πατρίδα μου δεν αγαπώ άλλο τίποτας. Ναρθή ένας να μου ειπή ότι θα πάγη ομπρός η πατρίδα, στρέγομαι να μου βγάλη και τα δυο μου μάτια. Ότι αν είμαι στραβός, και η πατρίδα μου είναι καλά, με θρέφει. Αν είναι η πατρίδα μου αχαμνά, δέκα μάτια νάχω, στραβός θανά είμαι». Θεωρείτε ότι ταυτίζονται τα κίνητρα των δύο ανδρών;

9. Ο Κρέοντας δεσμεύεται με όρκο ότι θα τηρήσει τις προγραμματικές του δηλώσεις. Ποια είναι η σημασία αυτής της δέσμευσης, δεδομένης της θέσης που  είχε ο όρκος στη ζωή των αρχαίων; Έχει την ίδια ισχύ σήμερα, ιδιαίτερα στον πολιτικό λόγο;

10. Πως εξυπηρετεί τη θεατρική οικονομία η  επανάληψη του διατάγματος από τον Κρέοντα; Ποιους σκοπούς δηλαδή  εξυπηρετεί;

11. Ποια εικόνα του εαυτού του προβάλλει ο Κρέων και ποια εικόνα σχηματίζουμε εμείς από το διάταγμα που κοινοποιεί για την τύχη του νεκρού Πολυνείκη; Να απαντήσετε με συγκεκριμένες αναφορές στο κείμενο. Πόσο και γιατί ήταν αναγκαίο εδώ, ο Σοφοκλής να σκιαγραφήσει τον ήρωά του;

12. Πως συνδέεται ο λόγος του Κρέοντα με την πολιτική και πνευματική πραγματικότητα της εποχής του;

13. Να αναγνωρίσετε τη συλλογιστική πορεία του λόγου του Κρέοντα στο κύριο μέρος του.

14. Ποια μορφή παίρνει ο διάλογος ανάμεσα στον Κρέοντα και στον Χορό στο τέλος αυτής της σκηνής και γιατί;

15. Με ποια από τα επίθετα που σας δίνονται, θα χαρακτηρίζατε τη στάση του Χορού; Να τα υπογραμμίσετε και να αιτιολογήσετε την επιλογή σας.

Αδιάφορη, ψυχρή, επιφυλακτική, αποδοκιμαστική, ελεγκτική, θερμή, επιτιμητική, ουδέτερη, επαινετική, επιδοκιμαστική.

16. Ποιο διανοητικό σφάλμα διαπράττει ο Κρέων στο τέλος αυτής της σκηνής; Πού μπορεί αυτό να τον οδηγήσει, σύμφωνα με την αρχαιοελληνική αντίληψη της αμαρτίας; Τι τον εμποδίζει να αντιληφθεί  τα πραγματικά κίνητρα της πιθανής παράβασης του διατάγματός του;

17. Ποιές σκέψεις και ποια συναισθήματα γεννά στους εκάστοτε θεατές και αναγνώστες η σκηνή αυτή;