Οργάνωση

Albanian Bulgarian English French German Italian Japanese Russian Spanish Ukrainian
Τελευταία Ενημέρωση
30-06-2021 10:29

   

    ? Το Σχολείο:  timoni

Πρόσφατες δημοσιεύσεις

ossf


Designed by:
kou_vas kou_vas under danemm ordering

Φιλοσοφία Τάξη Β' "Νους και σώμα Μονιστικές θεωρίες" Εκτύπωση
Εκπαιδευτικό Υλικό - Θεωρητικές-Κοινωνικές-Οικονομικές επιστήμες (Β΄)
Συντάχθηκε απο τον/την Ιωάννα Ρωμανού   
Κυριακή, 15 Φεβρουάριος 2015 16:18

ΤΡΙΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Νους και σώμα Μονιστικές θεωρίες

Διδακτικοί στόχοι

Να εξοικειωθούμε με το φιλοσοφικό περιεχόμενο των όρων μονισμός, ιδεαλισμός, υλισμός, φυσικαλισμός, συμπεριφορισμός, θεωρία διπλής όψεως, λειτουργισμός.

Να  διαπιστώσουμε την επικαιρότητα και τον ανοιχτό χαρακτήρα του σύγχρονου μεταφυσικού στοχασμού.

 

Μια απόπειρα προσέγγισης

ΝΟΥΣ ΚΑΙ ΣΩΜΑ ?ΜΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ

  • Ποιο είναι το περιεχόμενο του όρου μονισμός και  ποιες οι μορφές του; Τι πρεσβεύει η καθεμιά;

Στην αναζήτηση της σχέσης σώματος και ψυχής, ύλης και πνεύματος, έρχεται να δώσει τις δικές του απαντήσεις ο μονισμός.

Μονισμός είναι η αντίθετη του δυϊσμού θεωρία, με βασική θέση την αποδοχή μίας και μόνο υπόστασης του όντος.

Διακρίνεται σε: ιδεαλιστικό μονισμό ή ιδεαλισμό και  υλικό μονισμό ή υλισμό.

Ο μεν πρώτος αποδέχεται μόνο την πνευματική διάσταση της οντότητας, διακηρύσσει

 ότι το ον είναι πνευματικό, ο δε δεύτερος αποδέχεται μόνο την υλική διάσταση της οντότητας, θεωρεί δηλαδή ότι το ον είναι ύλη.

  1. ΙΔΕΑΛΙΣΜΟΣ
    • Τι σημαίνει η παραδοχή του ιδεαλισμού στην Οντολογία; Ποιοι είναι οι κύριοι εκπρόσωποί του; Πως βλέπετε εσείς αυτήν τη θεωρία;

Ύπαρξη και κατανόηση ύλης μόνο σε αναφορά με το πνεύμα. Πρεσβεύει ότι η βαθύτερη υφή των πραγμάτων είναι πνευματική. Με άλλα λόγια, η ύλη δε μπορεί να γίνει αντιληπτή αν δεν αναφέρεται στο ανθρώπινο πνεύμα.

Κύριος εκφραστής: ο Πλάτων  αλλά  και ο εμπειριστής Αριστοτέλης. Στα νεότερα χρόνια την ίδια αντίληψη εκφράζουν οι ορθολογιστές και οι εμπειριστές θεωρώντας ότι το πνεύμα, η γνώση  κατακτάται εκ των προτέρων ή μέσω των αισθήσεων.

Μεταγενέστερα,  εκφραστής του ιδεαλισμού υπήρξε ο Τζορτζ  Μπέρκλεϋ, εισηγητής της θεωρίας του ιματεριαλισμού, της αϋλοκρατίας, σύμφωνα με την οποία η υφή του εξωτερικού κόσμου είναι πνευματική. «Μια ιδέα δε μπορεί να υπάρχει παρά μόνο αν βρίσκεται σε έναν νου».

Είναι ωστόσο δύσκολη στη σύλληψη η ιδέα της πνευματικής υπόστασης του υλικού κόσμου.

  1. ΥΛΙΣΜΟΣ
    • Τι πρεσβεύει ο υλισμός για το ον και την πραγματικότητα; Ποιες υλιστικές θεωρίες διατυπώθηκαν από την αρχαιότητα ως σήμερα και ποιες οι βασικές τους αρχές; Σχετίζονται οι θέσεις τους με την επιστημονική πρόοδο της εποχής τους; Ποια είναι η άποψή σας γι?αυτές;

Πρόκειται για τη  θεωρία που πρεσβεύει  πως, ό,τι υπάρχει, είναι υλικό. Ακόμη και η συνείδηση είναι μια μηχανική λειτουργία του νου, που είναι υλικός, άρα υπόκειται στη φθορά και στο θάνατο όπως το σώμα.

Εκφραστές της θεωρίας αυτής υπήρξαν στην αρχαιότητα ο Δημόκριτος και οι Επικούρειοι. Ο Δημόκριτος, που χαρακτηρίζεται ατομικός φιλόσοφος διατύπωσε τη θεωρία των ατόμων. Σύμφωνα μ? αυτήν τα άτομα είναι τα μικρότερα σωματίδια της ύλης. Υπαρκτή και μοναδική είναι η φυσική πραγματικότητα και οι νοητικές λειτουργίες είναι απλώς φυσικοί μηχανισμοί. Οι δε Επικούρειοι πρέσβευαν ότι η ψυχή αποτελείται από λεπτότατα μόρια που διαχέονται στο σώμα σαν θερμή πνοή και  διασκορπίζονται μετά θάνατον. Υλιστικές θεωρίες διατυπώθηκαν στην εποχή του Διαφωτισμού. Ο μεν  Λα Μετρί θεωρεί τον άνθρωπο σαν μια μηχανή, ο δε  Ντ? Όλπαχ αποδίδει τα πάντα σε υλικές λειτουργίες.

Στους νεότερους χρόνους διατυπώθηκαν πολλές και ακραίες υλιστικές θεωρίες. Μία από αυτές είναι ο φυσικαλισμός ή θεωρία της ταυτότητας που στηρίζεται στη βιολογία και τη νευροφυσιολογία και ταυτίζει τα νοητικά συμβάντα με τα φυσικά. Πιο απλά θεωρεί ότι η συνείδηση είναι φυσικό βιολογικό φαινόμενο, όπως η πέψη και όλα είναι θέμα νευρώνων.Φυσιοκρατία ή φυσικαλισμός είναιη φιλοσοφική θέση σύμφωνα με την οποία όλα τα όντα και οι ιδιότητες τους ανήκουν στον φυσικό κόσμο και δεν υπάρχει κάποια υπερφυσική/υπερβατική πραγματικότητα. Νόμιμες είναι μόνο εκείνες οι εξηγήσεις που ανάγονται σε τελευταία ανάλυση στις εξηγήσεις των φυσικών επιστημών. Η θέση αυτή είναι στενά συνδεδεμένη με αυτό που παλαιότερα ονομαζόταν υλισμός. Ο φυσικαλισμός παρουσιάζεται ως ακραία μορφή υλισμού, που επιδιώκει την αναγωγή όλων των φαινομένων σε φαινόμενα τα οποία μελετούν οι φυσικές επιστήμες. Θεωρεί επίσης πως και οι έννοιες που σχετίζονται με το πνεύμα σταδιακά θα εκλείψουν. Αντί να λέμε, π.χ. χαίρομαι, θα λέμε οι νευρώνες τάδε βρίσκονται σ?αυτήν την κατάσταση.  

 Φυσιολογία είναι η βιολογική επιστήμη που μελετά τις βιοφυσικές και βιοχημικές λειτουργίες των ζωντανών οργανισμών, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου ή, με απλούστερους όρους, τον τρόπο λειτουργίας ενός οργανισμού ή ενός συστήματος του οργανισμού.

 

1

Ρενέ Μαγκρίτ, «Το διπλό μυστικό», 1927


Η Νευροφυσιολογία αφορά τη φυσιολογία του εγκεφάλου και των νεύρων.

Μια άλλη θεωρία, που σχετίζεται με την ψυχολογία περισσότερο, είναι  ο συμπεριφορισμός ή μπιχεβιορισμός που κάθε πνευματικό στοιχείο το συνδέει με την εξωτερική συμπεριφορά. Ό,τι  ονομάζουμε ψυχή, πνεύμα ή νου δεν είναι παρά η τάση που έχουμε να πράξουμε κατά ένα συγκεκριμένο τρόπο.

?Η μάθηση είναι μια αλλαγή σε μια συμπεριφορά που προκαλείται από εξωτερικά ερεθίσματα ? Skinner 1974


Μπιχεβιοριστική Θεωρία  στην Εκπαίδευση

 

Η μπιχεβιοριστική θεωρία μάθησης ή μπιχεβιορισμός, όπως αλλιώς ονομάζεται, στηρίζεται στην άποψη ότι η μάθηση και η απόκτηση γνώσης είναι αποτελέσματα της αλληλεξάρτησης ανάμεσα στα ερεθίσματα, που δέχεται το άτομο από το περιβάλλον του και τις αντιδράσεις του στα ερεθίσματα αυτά. Σαν θεωρία και σαν πρακτική, δίνει βαρύτητα στα αποτελέσματα της μάθησης και στην καθαυτή διαδικασία της.

 Κλασικό παράδειγμα της διαδικασίας μάθησης, σύμφωνα με τη μπιχεβιοριστική θεωρία είναι το γνωστό πείραμα του Pavlov. Ο Ρώσος φυσιολόγος Pavlov έδινε τροφή σε ένα σκύλο καθημερινά, αφού χτυπούσε ένα καμπανάκι. Η προσφορά, δηλαδή, τροφής συνοδευόταν από ένα συγκεκριμένο ήχο. Μετά από πολλές επαναλήψεις της ίδιας διαδικασίας, ο Pavlov παρατήρησε πως ο σκύλος, μόλις άκουγε το γνωστό -πλέον- ήχο, είχε έκκριση σάλιου. Το πείραμα αυτό έγινε και σε άλλα ζώα, όπως γάτες, ποντίκια, χιμπατζήδες κ.λ.π., με διαφορετικά, όμως, ερεθίσματα. Τα αποτελέσματα ήταν τα ίδια με την περίπτωση του σκύλου.

 Παραλληλίζοντας, λοιπόν, οι μπιχεβιοριστές την ανθρώπινη μάθηση με εκείνη των ζώων, πιστεύουν πως τα πάντα είναι συνδέσεις της μορφής ερέθισμα- αντίδραση. Ο άνθρωπος λειτουργεί ως παθητικός δέκτης ερεθισμάτων από το γύρω περιβάλλον του, στα οποία αντιδρά με κάποιο τρόπο. Αν η αντίδραση αυτή συσχετιστεί με μια -κατά κάποιο τρόπο- αμοιβή και αν η όλη διαδικασία επαναληφθεί αρκετές φορές, τότε ο άνθρωπος έχει μάθει. Για παράδειγμα, στην ερώτηση του δασκάλου (ερέθισμα) «πόσο κάνει 5+6» ο μαθητής δίνει μια απάντηση (αντίδραση). Αν η απάντηση αυτή είναι «11», τότε ο δάσκαλος θα τον επιβραβεύσει (αμοιβή). Με την επανάληψη της ίδιας ερώτησης και της ίδιας απάντησης, η αμοιβή δεν είναι πια απαραίτητη και ο μαθητής έχει μάθει ότι «5+6=11».

Ο μπιχεβιορισμός έχει χρησιμοποιηθεί στη διδασκαλία των Μαθηματικών για πολλά χρόνια και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ακόμη, λόγω των εντυπωσιακών αποτελεσμάτων του στην εκμάθηση των μηχανικών πράξεων. Το βασικό μειονέκτημα, όμως, αυτής της θεωρίας είναι το ότι δεν ερμηνεύει ικανοποιητικά τη μάθηση σύνθετων μορφών. Υποστηρίζει πως κάθε τέτοια μορφή αποτελείται από ένα σύνολο απλών καταστάσεων, των οποίων η κατανόηση ερμηνεύει και την πιο σύνθετη συμπεριφορά. Δεν μπορεί, όμως, κανείς να αναλύσει την ανακάλυψη ενός νέου θεωρήματος ή την επίλυση ενός πρωτότυπου προβλήματος σε απλά βήματα. Γι' αυτό το λόγο είναι από όλους παραδεκτό πως η μπιχεβιοριστική προσέγγιση παρεμποδίζει την ανάπτυξη ανώτερης μαθηματικής σκέψης και πως η διδασκαλία των Μαθηματικών δεν θα πρέπει να στηρίζεται μόνο σε αυτή τη θεωρία μάθησης.

Η θεωρία του υλισμού έχει κριθεί, όπως άλλωστε όλες οι θεωρίες, γιατί αφήνει αναπάντητα και δεν εξηγεί επαρκώς πολλά ερωτήματα που σχετίζονται με τις νοητικές ικανότητες των ανθρώπων και τις αξιολογικές τους πεποιθήσεις.

Πηγή:http://telemath.gr/oldsite/mathematical_teaching/mathematical_teaching_basics/basics_2.php

    Έχει διατυπωθεί επίσης η  Θεωρία διπλής όψεως ή δύο όψεων με  κύριο εκφραστή τον  Σπινόζα (17οςαι.)

Σύμφωνα με αυτή, η ύλη και το πνεύμα είναι δύο διαφορετικές ιδιότητες της ίδιας ουσίας. Ο άνθρωπος δηλαδή, προσεγγίζεται ως μία ενιαία και αδιαίρετη οντότητα. Με άλλα λόγια, σώμα και ψυχή  είναι οι υλικές και πνευματικές ιδιότητες της ίδιας ουσίας. Πρόκειται για ιδιότητες που θεωρούνται ισότιμες, ισοδύναμες, χωρίς να  μπορεί να υπάρξει η μία δίχως την άλλη και χωρίς να δίνεται οντολογική  προτεραιότητα σε κάποια από αυτές. Οι πνευματικές ιδιότητες προσεγγίζονται με βάση τη λογική και οι υλικές με βάση τις ιδιότητες της ύλης.

Νεότερη θεωρία ο Λειτουργισμός συνδέεται με την τεχνολογική εξέλιξη της εποχής μας.

Η έννοια της λειτουργίας: Γενικά ο όρος «λειτουργία» σημαίνει το ρόλο που διαδραματίζει ένα όργανο μέσα σ? ένα σύστημα του οποίου τα μέρη είναι αλληλοεξαρτώμενα. Το σύστημα αυτό μπορεί να είναι μηχανικό, της φυσιολογίας ενός οργανισμού, γλωσσικό, κοινωνικό. Για παράδειγμα, η λειτουργία τιμονιού στο αυτοκίνητο, των πνευμόνων στον ανθρώπινο οργανισμό, του επιθέτου στο προσδιορισμό του ουσιαστικού, του χρήματος στην κοινωνία.

 Ο λειτουργισμός είναι  μία σύγχρονη θεωρία που γεννήθηκε με την ηλεκτρονική επανάσταση και σχετίζεται με τις εφαρμογές του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Όλη η θεωρία βασίζεται σε μία παρομοίωση. Η ουσία του ανθρώπου, δηλαδή, εξομοιώνεται με έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η συνείδηση είναι το λογισμικό του (software) και το σώμα  το υλικό μέρος του, το (hardware). Όπως είναι γνωστό, το λογισμικό του υπολογιστή αποτελείται από τα απαραίτητα προγράμματα που δίνουν τις κατάλληλες εντολές  για να εργάζεται το υλικό μέρος, που αποτελείται από τη Μητρική πλακέτα, την Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας, την Κεντρική Μνήμη, τις μονάδες Εισόδου και Εξόδου, τις περιφερειακές μονάδες μνήμης, τον εκτυπωτή, το σαρωτή, το modem και άλλα.

  Ουσιαστικά ο λειτουργισμός είναι ένας συνδυασμός, ένας συγκερασμός του φυσικαλισμού, που θεωρεί τον άνθρωπο ως μια μηχανή και του συμπεριφορισμού, που ανάγει κάθε πνευματικό στοιχείο στην εξωτερική συμπεριφορά.

  Εν ολίγοις, θεωρεί ότι ο νους, η ψυχή, το πνεύμα δεν είναι τίποτε άλλο παρά το σύνολο των λειτουργιών επεξεργασίας εισερχομένων δεδομένων (εισροών:input)-και παραγωγής αντιδράσεων (εκροών:output)- εκδηλώσεων και πράξεων.

 Βασική θέση των λειτουργιστών είναι πως συνείδηση παράγει όχι μόνο η οργανική ύλη αλλά και ένα ρομπότ. Οι θέσεις αυτές θεωρήθηκαν ακραίες και ασκήθηκε αυστηρή κριτική. Καταρχήν θεωρείται λανθασμένη η αρχική τοποθέτηση των υλιστών ότι η φυσική πραγματικότητα είναι μόνο υλική και ότι ο νους ως υλική ουσία αποσυντίθεται μετά θάνατον. Εκτός αυτού, μένουν αναπάντητα πολλά ερωτήματα που σχετίζονται με τις νοητικές λειτουργίες, τη διαμόρφωση της σκέψης, της γλώσσας και τα  συναισθήματα. Αναπάντητα μένουν επίσης ερωτήματα που σχετίζονται με τη μοναδικότητα του προσώπου, την προσωπική ταυτότητα του καθενός ( τα ιδιαίτερα σωματικά και πνευματικά χαρακτηριστικά, τις ιδιαιτερότητες του, γιατί δε μπορεί να δεχτεί κανείς την ισοπέδωση και την απόλυτη ομοιομορφία. Η αποδοχή της υλιστικής θεωρίας μαρτυρεί και τη μεταφυσική τοποθέτηση του ανθρώπου.

 Γράφει σχολιάζοντας τις θεωρίες του υλισμού ο Τζον Σιρλ: «Η ιστορία του υλισμού βασίζεται ολόκληρη στη λανθασμένη υπόθεση ότι η άποψη πως η πραγματικότητα είναι αποκλειστικά φυσική- υλική είναι ασυμβίβαστη με την άποψη  ότι ο κόσμος μας περιέχει πράγματι και υποκειμενικές συνειδησιακές καταστάσεις, όπως οι σκέψεις και τα αισθήματα ».

Θέματα για συζήτηση

α. Ποια μονιστική θεωρία απηχεί το απόσπασμα; Που οφείλεται η ζωή ως πνοή ζώσα, κατά τον Μπέρκλεϊ; 

«Σύμφωνα με τον Μπέρκλεϊ, η ψυχή μου μπορεί να είναι η αιτία των ιδεών μου ?όπως κι όταν ονειρεύομαι-αλλά μόνο μια άλλη βούληση ή ένα άλλο πνεύμα μπορεί να είναι η αιτία των εντυπώσεων, από τις οποίες αποτελείται ο υλικός κόσμος γύρω μας. Όλα έρχονται από το πνεύμα ?που προκαλεί τα πάντα και ζωοποιεί τα πάντα?, έλεγε».

«Και τι σόι πνεύμα είναι αυτό;»

«Ο Μπέρκλεϊ είχε, φυσικά, κατά νου το Θεό. Έλεγε, μάλιστα, ότι ο άνθρωπος μπορεί να νιώσει πιο ξεκάθαρα και ζωηρά την ύπαρξη του Θεού παρά ενός οποιουδήποτε άλλου ανθρώπου κι ότι, επομένως, μπορεί να είναι πιο σίγουρος ότι υπάρχει Θεός παρά ότι υπάρχουν άλλοι άνθρωποι.

                                                                J. Gaarder, O κόσμος της Σοφίας,  σ.338-339 

β. Γιατί ο Δημόκριτος χαρακτηρίζεται υλιστής φιλόσοφος; Και επειδή όλοι παίξατε με τουβλάκια στην παιδική σας ηλικία, βρείτε τι κοινό έχουν με τα άτομα, που είναι στοιχεία της ύλης.

2.Ο Δημόκριτος συμφώνησε κατ? αρχάς με όσους από τους προγενέστερους φιλοσόφους είχαν υποστηρίξει   ότι οι αλλαγές στη φύση δε σήμαιναν οπωσδήποτε πως κάτι «άλλαζε» στ? αλήθεια. Και κατέληξε στην υπόθεση ότι ο κόσμος ήταν φτιαγμένος   από μικρά, αόρατα τουβλάκια, αιώνια, άφθαρτα και αναλλοίωτα. Αυτά τα μικροσκοπικά τουβλάκια, ο Δημόκριτος τα ονόμασε άτομα.

Η λέξη «άτομο» σημαίνει: αυτό που δεν μπορεί να κοπεί, να χωριστεί, να διαιρεθεί σε μικρότερα κομμάτια[?]

Η επιστήμη σήμερα έχει αποδείξει ότι τα άτομα μπορούν να τεμαχιστούν σε ακόμα μικρότερα κομματάκια, τα οποία λέγονται «στοιχειώδη σωμάτια». Τέτοια στοιχειώδη σωμάτια είναι τα πρωτόνια, τα νετρόνια και τα ηλεκτρόνια. Είναι δε πολύ  πιθανό ότι κι αυτά ακόμα μπορούν να διασπαστούν σε ακόμα μικρότερα μέρη. Οι φυσικοί επιστήμονες, ωστόσο, συμφωνούν πως κάπου θα πρέπει να υπάρχει ένα όριο. Και κάποτε θα συναντήσουμε επιτέλους, τα ελάχιστα εκείνα σωματίδια, από τα οποία αποτελείται η φύση.

Ο Δημόκριτος δεν είχε, βεβαίως, πρόσβαση στις ηλεκτρονικές συσκευές της εποχής μας. Το μόνο εργαλείο που είχε στη διάθεσή του ήταν η λογική του. Και η λογική δεν του άφηνε άλλες επιλογές: αν δεχτούμε κατ? αρχήν ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει, ότι από το τίποτα δεν μπορεί να φτιαχτεί τίποτα κι ό,τι τέλος, τίποτα δεν εξαφανίζεται, τότε η φύση πρέπει απλούστατα να είναι φτιαγμένη από μικροσκοπικά τουβλάκια, που μπορούν να συνδυάζονται επ? άπειρον και να χωρίζονται ξανά.

Ο Δημόκριτος δεν είχε συμπεριλάβει στους υπολογισμούς του καμιά «δύναμη» και κανένα «πνεύμα». Κατά τη γνώμη του, υπήρχαν μονάχα τα άτομα και το κενό ανάμεσά τους. Κι επειδή πίστευε μονάχα στην ύπαρξη της ύλης τον αποκαλούμε υλιστή.

                                                                                                                    ό.π.σ.61,63

 

γ. Πως αξιολογεί τον ιδεαλισμό ο Παπανούτσος στο απόσπασμα και με ποιο σχήμα λόγου προσπαθεί να τον αισθητοποιήσει; Ποιο είναι κατά τη γνώμη του το τρωτό του σημείο;

Ο Ιδεαλισμός

Τα πράγματα και το πρόσωπο

Ο ιδεαλισμός είναι για τη φιλοσοφική σκέψη ό,τι  το αλάτι για τη μαγειρική: δεν λείπει από κανένα φιλοσοφικό σύστημα. Και πραγματικά χρειάζεται, αλλά σε μικρές δόσεις?  όταν ξεπερνάει τα όρια, δεν είναι ούτε ανεκτός ούτε ακίνδυνος για την υγεία του πνεύματος?

 Το λάθος των οπαδών του άκρατου ιδεαλισμού είναι ότι, καθώς διαλύουν μέσα σ? ένα ουδέτερο συνειδέναι και το αντικείμενο και το υποκείμενο της γνωστικής πράξης με την εξήγηση ότι και οι δύο όροι έχουν γίνει από το ίδιο (ψυχικό) ύφασμα, έτσι και απογυμνώνουν το «εγώ» από οποιαδήποτε άλλην εκδήλωση, δραστηριοποίηση ή πραγμάτωσή του και το αφήνουν μόνον νόηση. Όταν όμως στερηθεί από όλους τους άλλους θησαυρούς της η συνείδηση, πάψει δηλαδή να λογαριάζεται σαν ένα πρόσωπο που όχι μόνο αντιλαμβάνεται και σκέπτεται, αλλά και συγκινείται και θέλει, και φοβάται και πονεί, και παλεύει και πληγώνεται, και ελπίζει και ντρέπεται, με μια λέξη: ζει με όλους τους τρόπους και όλους τους πόρους του τη ζωή (όχι μια αφηρημένη ύπαρξη, αλλά την εγκόσμια ζωή του ανθρώπου)-δεν είναι καθόλου δύσκολο με τη θεωρία να μετατραπεί σε  μια δέσμη «ιδεών», σε κάτι δηλαδή που κατά βάθος είναι όχι ουσιαστική υπόσταση με δικό της άξονα, αλλά ένα όνομα που συμβολίζει μια σειρά από διαδικασίες. Τότε δεν είμαι μόνο «εγώ» που γίνομαι παράσταση»ή «ιδέα», αλλά και όλος ο τριγύρω μου κόσμος-και μαζί με τα άψυχα και όλοι οι όμοιοί μου, τα άλλα «εγώ».

Ευάγ.Παπανούτσου  «Ο Λόγος και ο Άνθρωπος» Εκδ. Ίκαρος Αθήνα 1971, σ.223-224

 

δ. Ποια μορφή υλισμού αναγνωρίζεται στο απόσπασμα, που εκθέτει την επιστημονική άποψη του κ.Νανόπουλου; Πως ερμηνεύει τη λειτουργία της μνήμης;                                                                     

Η βασική σκέψη πάνω στην οποία στηρίζει το θεωρητικό του μοντέλο ο κ. Νανόπουλος είναι η εξής: οτιδήποτε μπαίνει στο μυαλό μας με τη μορφή εξωτερικού σήματος κάπου εγγράφεται. Είναι το έγγραμμα των νευροβιολόγων. Για να εγγραφεί όμως κάποιο έγγραμμα κάτι θα πρέπει να αλλάζει φυσικά και δομικά τον εγκέφαλό μας. Αυτές ακριβώς τις φυσικοχημικές αλλαγές του εγκεφάλου προσπαθούν να εντοπίσουν ο κ. Νανόπουλος και οι συνεργάτες του. Πρόκειται βασικά για μια φυσικοχημική αποκωδικοποίηση της λειτουργίας της μνήμης. Αυτές τις αλλαγές τις έχουν εντοπίσει στα βασικά συστατικά του κυτταροσκελετού του εγκεφάλου, γνωστά ως MicroTubules. Τα MTs είναι κυλινδρικά μικροσωληνίδια που έχει αποδειχθεί ότι είναι δομές διάδοσης πληροφορίας. Μεταξύ τους συνδέονται με κόμβους όπως τα σύρματα ενός πλέγματος, με τη διαφορά ότι αυτοί οι κόμβοι αλλάζουν συνεχώς θέση δημιουργώντας νέες δομές και άρα σκέψη.

                       Από το «Βήμα» Ν. Γιώτη Εγκέφαλος:Το απόλυτο μηχάνημα 23-5-1999

http://www.tovima.gr/relatedarticles/article/?aid=110070

ε. Ποιος είναι ο τρόπος ανάπτυξης αυτής της πρώτης παραγράφου και ποιες έννοιες αντιδιαστέλλονται; Ποιες ενστάσεις απέναντι στις υλιστικές θεωρίες διακρίνετε στο απόσπασμα; Τι είναι για σας αυτό που λέμε προσωπική ταυτότητα; Πως αλλιώς θα την ονομάζατε;

  Το άτομο είναι η βιολογική ύπαρξη, υποταγμένο στην απρόσωπη συλλογική αναγκαιότητα του είδους. Αντίθετα, κάθε πρόσωπο είναι μοναδικό, με τα ιδιαίτερα φυσικά και πνευματικά χαρακτηριστικά του, και γι? αυτό μία απόλυτη ετερότητα, αλλά και ένας τέλειος μικρόκοσμος, μια πληρότητα. Κάθε πρόσωπο, με τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, αποτελεί μία ανεπανάληπτη συγκεκριμένη ψυχοσωματική και πνευματική οντότητα.

Αυτή η ετερότητα, το ιδιάζον και ανεπανάληπτο του κάθε προσώπου δεν μπορεί να προσδιοριστεί με τρόπο αφηρημένο ως θεωρητική έννοια, αλλά μόνο να βιωθεί ως σχέση. Γνωρίζουμε τον άλλο στην ιδιαιτερότητά του μέσα από τη σχέση που βιώνουμε μαζί του.

                 Χρ. Γιανναράς - Το πρόσωπο και ο έρως εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 1976

2

Σταμάτης Σκλήρης, "Ζευγάρι σε σοφίτες", 1994



scroll back to top
 
?? Επιστροφή


Writing