Ξενοφώντος «Ελληνικά» Βιβλίο 2. Κεφ. 3. §  17-49 Περίληψη και § 50

Διδακτικοί στόχοι

Να διαπιστώσουμε  πως τα ανελεύθερα καθεστώτα, όταν μάλιστα έρχονται να ανατρέψουν ένα δημοκρατικό καθεστώς, οδηγούνται αναπότρεπτα στη διάλυσή τους συμπαρασύροντας και άλλους σε ποικίλες συμφορές.

Να κάνουμε ακόμη συσχετισμούς με σύγχρονες ανάλογες καταστάσεις που δημιούργησαν ακραία καθεστώτα του 20^ου αι.

Βιβλίο 2. Κεφ. 3. §  17-49 Περίληψη

1. Ποια στοιχεία μαρτυρούν  τη βαθιά ηθική κρίση και την καταστρατήγηση των δημοκρατικών θεσμών στην Αθήνα, κατά την οκτάμηνη παραμονή των Τριάντα στην εξουσία;

2. Που αποσκοπούσε η σύνταξη του καταλόγου των Τρισχιλίων από τους τυράννους; Θεωρείτε πως η αναγραφή του ονόματός τους διασφάλιζε την ελευθερία τους; Να συγκρίνετε τον κατάλογο με τις προγραφές στην αρχαία Ρώμη.

3. Πως θα νιώθατε εσείς σήμερα, αν ζούσατε σ? ένα τέτοιο ανελεύθερο καθεστώς;

4. Έχοντας υπόψη την μέχρι τώρα πολιτική δράση του Θηραμένη, θεωρείτε εύστοχο το παρωνύμιο «κόθορνος» που του αποδόθηκε; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

5. Πως παρουσίασε τον εαυτό του στην απολογία του ο Θηραμένης; Πιστεύετε πως έχει ελπίδα σωτηρίας;

6. Ποια στοιχεία καθιστούν τη δίκη του Θηραμένη παρωδία; Να αναζητήσετε τη σημασία του όρου και αναφέρετε περιπτώσεις που χρησιμοποιείται.

Βιβλίο 2. Κεφ. 3. § 50

Λεξιλόγιο Γραμματικές και συντακτικές παρατηρήσεις

?παύσατο: γ΄εν. Αορ. Μέσης Φων. του ρ. παύομαι, ?παυόμην, παύσομαι, παυθήσομαι, ?παυσάμην, ?παύθην, πέπαυμαι, ?πεπαύμην

δ?λος-δήλη-δ?λον από το ρ. δηλόω-?:επίθ.=φανερός -ή-ό   δ?λος ε?μί=είμαι φανερός

δ?λον έστι: απρόσωπη έκφραση

ε?μεν?ς ?πιθορυβέω-?: επιδοκιμάζω με φωνές ? δυσμεν?ς ?πιθορυβέω-?

?πιτρέψοι: γ΄εν.Μέλ. Ευκτ. του ρ. ?πιτρέπω

διαφηφίζεσθαι: απαρ. Ενεστ. του ρ. διαφηφίζομαι=αποφασίζω με ψηφοφορία

?ναφεύξοιτο:γ΄εν. Μέλ. Ευκτ. του ρ.?ναφεύγω=ξεφεύγω, γλυτώνω

ο? βιωτόν ?γο?μαι τι: θεωρώ κάτι ανυπόφορο, δεν μπορώ να ανεχθώ

βιωτός -ή -όν: ρηματικό επίθετο από το ρ. βιόω ??

?πιστ?ναι: απαρ. Αορ. τουρ. ?φίστημι (?πί+?σταμαι)=στέκομαι κοντά ή πάνω από?

το ?γχειρίδιον: ουδ. β΄κλ., το ξιφίδιο, το μαχαίρι ?ν+χείρ

Με ποια σημασία συναντάτε τη λέξη στη σχολική σας ζωή;

τό δρύφακτον ή τό  δρύφρακτον: ουδ. β΄κλ.,(δρ?ς+φράττω) το κιγκλίδωμα που χώριζε τις θέσεις των βουλευτών από το χώρο του ακροατηρίου της βουλής

Εδώ έχουμε το φαινόμενο της ανομοίωσης, κατά το οποίο αποφεύγεται η προφορά δύο όμοιων συμφώνων σε δύο αλλεπάλληλες συλλαβές της ίδιας λέξης.

Λίγα πρόσθετα σχόλια στα σχόλια του βιβλίου

Η § 50 είναι μία και μόνη περίοδος και γι?αυτό περίπλοκη, επειδή και η κατάσταση που δημιουργήθηκε από το λόγο του Θηραμένη είναι περίπλοκη. Πρέπει επομένως να γίνει προσεκτική σύνταξη και πρώτα να εντοπιστούν καταρχήν  οι κύριες προτάσεις που εκφράζουν τις κύριες ενέργειες του Κριτία και κατόπιν οι δευτερεύουσες, που προσδιορίζουν αυτές τις ενέργειες.

Ανοίξτε τη διεύθυνση που ακολουθεί, για να περιηγηθείτε στην Αγορά της Αρχαίας Αθήνας.

http://www.ancientathens3d.com/agoraclassic.htm

Η Βουλή των Πεντακοσίων

Ερωτήσεις κατανόησης

1. Ποια ήταν η αρχική αντίδραση των βουλευτών ?που ήταν ολιγαρχικοί- στην απολογία του Θηραμένη και σε ποιες ενέργειες προέβη ο Κριτίας, όταν την αντιλήφθηκε; Για ποιο λόγο αντέδρασε έτσι;

2. προσελθών καί διαλεχθείς τι το?ς τριάκοντα ?ξ?λθε?:Τι νομίζετε πως συζήτησε ο Κριτίας με τους υπόλοιπους των Τριάντα;

3. Για ποιο σκοπό κάλεσε μέσα στο χώρο της δίκης τους άνδρες με τα μαχαίρια; Τι συνεπάγεται η παρουσία τους σε συνδυασμό με την φανερή ψηφοφορία για την απονομή της δικαιοσύνης;

4. τούς τά ?γχειρίδια ?χοντας: Ποιος είναι ο ρόλος αυτών των ομάδων σε ανελεύθερα καθεστώτα; Να σκιαγραφήσετε τους ανθρώπους που συμμετέχουν σε τέτοιες ομάδες.

Ασκήσεις Γραμματικής

1. διαλεχθείς: Να αναγνωρίσετε γραμματικά τον τύπο και να γράψετε τις πλάγιες πτώσεις  του αρσεν. και θηλ. γένους και στους δύο αριθμούς.

2. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθέναν που σας δίνεται.

3. ε?μεν?ς: Να αναγνωρίσετε τον τύπο και να δώσετε τα παραθετικά του επιθέτου και του επιρρήματος.

Άσκηση Συντακτικού

1. Να χαρακτηρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις του κειμένου, δηλώνοντας την εισαγωγή, την εκφορά και τη συντακτική τους λειτουργία..

Λεξιλογική άσκηση

1. Να συμπληρώσετε τις φράσεις που σας δίνονται με το κατάλληλο επίθετο, συγγενές ετυμολογικά με το ουσ. βίος. (βιώσιμος, βραχύβιος, ισόβιος, βιονικός, βιοτεχνικός, βιωματικός, αβίωτος, βιολογικός, υδρόβιος, βιοτικός, αμφίβιος, έμβιος)

α.Bασικός σκοπός των εκπαιδευτικών επισκέψεων στα μουσεία πρέπει να  είναι η   ?????..   μάθηση, με ευχάριστο τρόπο, για να μπορέσουν τα παιδιά να φανταστούν την πορεία του ανθρώπου στο χώρο και στο χρόνο .

β. Στις όχθες της λίμνης Κερκίνης υπάρχει πλούσια βλάστηση από ???., ελόβια και άλλα πολλά είδη θάμνων και φυτών, ενώ πλουσιότατη χλωρίδα βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή της. Η πανίδα της είναι πολύ πλούσια σε ψάρια, ???. , ερπετά, πουλιά.

γ. Στη Νέα Ιωνία (Ποδαράδες), στην οποία εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες, ιδρύθηκαν μετά  το 1922 πολλές μικρές ??????  επιχειρήσεις, αλλά και μεγάλα ή μεσαία εργοστάσια αγγειοπλαστικής, βαμβακουργίας, εριουργίας, υφαντουργίας και ταπητουργίας.

δ. Αυστραλοί επιστήμονες πραγματοποίησαν την πρώτη στον κόσμο πρωτοποριακή εμφύτευση ενός  ????.  ματιού σε μια τυφλή γυναίκα, από τη Βικτόρια, η οποία κατάφερε να δει μικρά στίγματα φωτός για πρώτη φορά μετά από είκοσι χρόνια.

ε. Ο κυπριακός λαός αναζητά μια δίκαιη και ????. λύση για το Κυπριακό, που παραμένει μια ανοιχτή πληγή στο κορμί του κόσμου.

στ. Οι Τριάντα Τύραννοι έκαναν το βίο των Αθηναίων πολιτών ????.  με τις συνεχείς αυθαιρεσίες τους.

ζ. Σε καιρό πολέμου συνάπτονται  ????..  συμμαχίες που εύκολα διαλύονται, αφού  οι περισσότεροι επιδιώκουν να βρεθούν στην πλευρά του νικητή.

η. Αν ο 20ος αιώνας χαρακτηρίστηκε από τη θεαματική πρόοδο στους τομείς της φυσικής και της χημείας, τότε σίγουρα ο 21ος ανήκει στις   ????..  επιστήμες.

θ. Ο άνθρωπος είναι το μόνο από τα ??.. όντα  που είναι εφοδιασμένο με την ικανότητα του λόγου.

ι. Τα μέλη της Σπαρτιατικής Γερουσίας ήταν πάνω από 60 χρονών και η θητεία τους ήταν  ?????.

ια. Συχνά οι  ????..  μέριμνες απορροφούν τον άνθρωπο εις βάρος της πνευματικής του ζωής.