Π   Ε   Ι   Θ     Ω

ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΣ   -   ΕΠΑΓΩΓΙΚΟΣ -   ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΣ   ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΣ

• ΟΡΙΣΜΟΙ : ????????.
• ΠΑΡΑΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΙ : μπορεί να είναι εξωτερικά έγκυροι και αληθείς , αλλά

μπορεί παραβαίνουν τους κανόνες του ορθού λόγου .

( από άγνοια   ή   συνειδητά = σόφισμα ) .

π.χ το νερό σταματάει τη δίψα

         η θάλασσα είναι νερό

         Αρα η θάλασσα σταματάει τη δίψα

• παράδειγμα αναλογικού συλλογισμού

       π.χ στο παλιό μου σχολείο υπάρχει κλειστό Γυμναστήριο

             Στο διπλανό σχολείο επίσης υπάρχει

             Στο σχολείο του φίλου μου , επίσης

           Αρα και στο νέο μου σχολείο θα υπάρχει γυμναστήριο

• Αναλογικός ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΌΣ : καταλήγει σε μερικό / πιθανολογικό συμπέρασμα

• ΕΠΑΓΩΓΗ :  εκφέρεται με 3 ΜΕΘΟΔΟΥΣ : γενίκευση / αίτιο-αποτέλεσμα/ αναλογία (2)

ΓΕΝΙΚΕΥΣΗ : Όλοι οι Γάλλοι είναι αγενείς / Στο περσινό μου ταξίδι στο Παρίσι ένας Γάλλος

                                     τελωνειακός μου φέρθηκε αγενέστατα .

ΑΝΑΛΟΓΙΑ :

          Η Αναλογία μπορεί να είναι μεταφορική και κυριολεκτική

           Η μεταφορική Αναλογία δεν οδηγεί σε τέλεια επαγωγή .

π.χ     Το ποδόσφαιρο είναι σαν τη ζωή ( μεταφορική )

         Σύγκριση   ενός δικαστή με τον Πόντιο Πιλάτο (κυριολεκτική )

         ΑΙΤΙΟ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ :

Μελέτησα πιο πολύ από τους άλλους

Άρα θα πάρω πιο καλό βαθμό από όλους .

• ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ ΠΑΡΑΓΩΓΗ , έστω και αν ξεκινάμε από ένα ΑΙΤΙΟ

Όμως το αίτιο αυτό θα έχει γενική ισχύ και θα οδηγεί σε επί μέρους συμπέρασμα .

π.χ στην κοινωνία κυριαρχεί ΕΝΑ αρνητικό πρότυπο : Υπερισχύει το ΕΓΩ του ΕΜΕΙΣ .

       Ετσι οι άνθρωποι γίνονται φιλοχρήματοι , δεν συμμετέχουν στα κοινά ,οδηγούνται στη βία

• Υπάρχει περίπτωση να έχουμε ΠΑΡΑΓΩΓΗ , έστω και αν έχουμε ΓΕΝΙΚΕΥΣΗ .

     Όμως η γενίκευση θα στηρίζεται σε βέβαια δεδομένα

     π.χ όλοι οι ορθόδοξοι ιερείς φορούν στη λειτουργία ράσα

           Άρα και ο πατήρ Γεώργιος , που είναι ορθόδοξος , φοράει στη λειτουργία ράσα.

• Να εξηγηθεί ΠΌΤΕ  Η Γενίκευση και το αίτιο - αποτέλεσμα αντιστοιχούν στην Επαγωγή :

Α . όταν από   ΕΙΔΙΚΕΣ θέσεις οδηγούμαστε σε μία Γενική

Β . όταν από μία ΓΕΝΙΚΗ αλλά ΠΙΘΑΝΗ / ΟΧΙ ΒΕΒΑΙΗ θέση οδηγούμαστε σε μία ΕΙΔΙΚΗ

π.χ σύμφωνα με την εμπειρία μου , όλες οι γυναίκες πολιτικοί στηρίζουν τις γυναίκες

       Άρα , είναι πιθανό , και η Μ . , που είναι γυναίκα υποψήφιος , να στηρίξει τις γυναίκες .

ΕΧΟΥΜΕ ΕΠΑΓΩΓΗ : γιατί η γενική θέση ξεκινάει από προσωπική (ειδική ) έρευνα ?.

Θα είχαμε ΠΑΡΑΓΩΓΗ , αν λέγαμε :

         όλες οι γυναίκες πολιτικοί στηρίζουν τις γυναίκες

         άρα   και η Μ??? θα στηρίξει τις γυναίκες ?..

• ΠΡΟΣΟΧΗ : μπορεί στο κείμενο το αίτιο να ακολουθεί / να έπεται .Όμως εμάς μας ενδιαφέρει όχι τι προηγείται στο κείμενο , αλλά τι προηγείται στην πραγματικότητα.

Π.χ   στο παράδειγμα με την αγένεια των Γάλλων , το αίτιο στο κείμενο είναι μετά το γενικό συμπέρασμα . Η λογική σειρά όμως είναι : επειδή ο Γάλλος τελωνειακός φέρθηκε με αγένεια (ΕΙΔΙΚΗ ), βγήκε το συμπέρασμα   ότι όλοι οι Γάλλοι είναι αγενείς ( ΓΕΝΙΚΗ).

• Αυτό βέβαια ισχύει μόνο σε έναν συρρικνωμένο συλλογισμό / σε μία παράγραφο , όπου δεν

έχουμε μέθοδο ανάλυσης , αλλά προκείμενες και συμπέρασμα.

Αν έχουμε μεγάλο κείμενο , τότε δεν εξετάζουμε   τι προηγείται χρονικά .

Αν το αίτιο/ τα αίτια προηγούνται , έχουμε Επαγωγή (αν είναι Ειδικό / Ειδικά αίτια)

Αν προηγούνται τα Γενικά αίτια , έχουμε Παραγωγή??

Αν τα   Ειδικά αίτια έπονται , έχουμε Παραγωγή ( προηγείται η Γενική θέση )

       ΤΕΛΕΙΑ - ΑΤΕΛΗΣ ΕΠΑΓΩΓΗ

1. 1. Τέλεια επαγωγή : ( προκείμενες πλήρως / λογικά αποδεκτές και αποδεκτό/σίγουρο συμπέρασμα )
2. 2. Ατελής επαγωγή : όταν έστω και μία ειδική προκείμενη δεν είναι πλήρης/αποδεκτή και έτσι έχουμε ατελές /πιθανό / όχι απόλυτα βέβαιο συμπέρασμα

         Η ατελής επαγωγή   είναι ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟΣ  

   ΤΙ ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΑΤΕΛΗ - ΤΕΛΕΙΑ ΕΠΑΓΩΓΗ : σελ. 23 ( 1-10 ) : Γ Λυκείου

• ΑΝ ΈΧΟΥΜΕ ΑΝΑΛΟΓΙΑ :

αν είναι μεταφορική , είναι   ΑΤΕΛΗΣ ( η ζωή είναι σαν το ποδόσφαιρο )

αν είναι κυριολεκτική : είναι ΤΕΛΕΙΑ , αν ανάμεσα στα συγκρινόμενα οι ομοιότητες είναι επαρκείς

           και σχετικές με το θέμα , αν η σύγκριση δεν ξεπερνάει τα επιτρεπόμενα λογικά όρια .

• ΑΝ ΕΧΟΥΜΕ ΓΕΝΙΚΕΥΣΗ :

αν η γενίκευση είναι επιτρεπτή / αν στηρίζεται σε επαρκή στοιχεία , είναι ΤΕΛΕΙΑ.

• ΑΝ ΕΧΟΥΜΕ ΑΙΤΙΟ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

έχουμε ΤΕΛΕΙΑ : αν η αιτία είναι αναγκαία και επαρκής : θερμοκρασία 100 και κανονικές συνθήκες

έχουμε ΑΤΕΛΗ : αν η αιτία είναι αναγκαία αλλά όχι επαρκής :

π.χ το κρύο - χιόνι : το κρύο δεν αρκεί για να χιονίσει ( όμως είναι αναγκαίο )

έχουμε ΑΤΕΛΗ : αν η αιτία είναι επαρκής , αλλά όχι αναγκαία

π.χ κάπνισμα - καρκίνος : το κάπνισμα μπορεί να τον προκαλέσει , αλλά δεν είναι αναγκαίο?.

                         ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ

• Μέσα που χρησιμοποιούνται :   χιούμορ , ειρωνία , παραστατική περιγραφή ,δραματική αφήγηση

     Οταν ξεπερνάμε τα λογικά όρια οδηγούμαστε στην ΚΙΝΔΥΝΟΛΟΓΙΑ.

     Οταν ξεπερνάμε τα όρια του χιούμορ και της ειρωνίας : ο πομπός υφίσταται αρνητικές συνέπειες .

   ΕΠΙΚΛΗΣΗ   ΣΤΟ ΗΘΟΣ : πομπού , δέκτη , αντιπάλου ? :   35 , 57 ( Γ. Λ )

• Ο ΠΟΜΠΟΣ προσπαθεί να κερδίσει την εκτίμηση του ΔΕΚΤΗ ( π.χ δικαστή ) :

   α. χρησιμοποιώντας πειστικά επιχειρήματα / δείχνοντας ότι κατέχει την υπόθεση

   β. επικαλούμενος ιδέες /θέσεις / αποσπάσματα ΑΥΘΕΝΤΙΩΝ( ΚΙΝΔΥΝΟΣ )

   γ. κάνοντας επίθεση στο ήθος του αντίπαλου/ στην ιδιωτική του ζωή ?.

   δ. αναφερόμενος στα δικά του προσόντα???

   ε. κολακεύοντας τον δέκτη - ακροατή , αναγνώστη ??

                         ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

• προδιαγραφές του διαφημιστικού μηνύματος : να ελκύει ????.

• ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ   ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ / ΤΡΟΠΟΙ ΠΕΙΘΟΥΣ

         χρήση όλων των επικλήσεων : κυρίως του συναισθήματος

• ΤΕΧΝΙΚΕΣ / ΜΕΣΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ

συνειρμός ιδεών ( η πιο όμορφη ξανθιά : διαφήμιση μπύρας )

λανθάνων αξιολογικός χαρακτηρισμός ( , αμάξι Ρενώ γιατί δεν είμαστε όλοι ίσοι )

       ΟΙ   3 επικλήσεις

• ΜΟΡΦΕΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΥ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ( μπορεί να συνδυάζονται)

Α. με διάλογο - μονόλογο

β.   με αφήγηση

γ.   με άμεσο τρόπο

δ. με επεξήγηση της εικόνας

ε. με επιχειρήματα

στ. με ΤΕΧΝΑΣΜΑΤΑ  

ΤΕΧΝΑΣΜΑΤΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ( εξάσκηση από σχολικό βιβλίο και σελ 72 - 79 Ζ )          

επανάληψη λέξης για έμφαση( ξυρίζεσαι μαλακά , μαλακά , μαλακά : μιλάει ο παπαγάλος )

πολυσημία λέξης( Μινιόν)

φωνολογική επανάληψη ( αμάξι Χόντα - προσόντα)

υποκοριστικά /ανατολίτικες ονομασίες / αποσιωπητικά ?.

     δεικτική αντωνυμία (αυτό )

     παραδοξολογίες ( τα φουντούνια έχουν διπλό διαφορικό , αντέχουν στην ανηφόρα..)

     νεολογισμοί ( αφρότερος αφρός )

   φράσεις που θυμίζουν παροιμίες ( κοντά στο νου και κρέμα)

   ταύτιση ποιότητας προιόντος με δεδομένες αξίες ( χρυσό φιλμ της Κόντακ )

   ονομασία προιόντος με φωνολογική απόκλιση ( dicas . Tα dicas σας παπούτσια )

   επίκληση όρων της επιστήμης ( π.χ σχετικά με την τερηδόνα?)

   αδόκητη ανατροπή των προσδοκιών του δέκτη ( θα την κρεμάσω : εννοεί τη ναφθαλίνη )

   χρήση ρητορικών ερωτήσεων / με υπονοούμενα : είδες η ΔΕΗ ;

   ΛΑΝΘΑΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ : οι έξυπνοι οδηγούν Ρενώ .

ΑΛΛΑ ΤΕΧΝΑΣΜΑΤΑ / ΜΕΣΑ της διαφήμισης

     Έντονα χρώματα / μαρτυρίες ειδικών-αυθεντίας / λιτότητα μηνύματος για αμεσότητα /ηχητικές   φράσεις / β ενικό για οικειότητα / αφήγηση για συγκίνηση ??

• ΑΘΕΜΙΤΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ έχουμε: εξάσκηση σελ 42   Γ. Λ - κείμενα   Β , Γ

α) όταν το διαφημιστικό μήνυμα ασκεί υποσυνείδητη επίδραση στο άτομο ,

     γιατί παρακάμπτει τους αμυντικούς μηχανισμούς της συνείδησης.

Το ερέθισμα της διαφήμισης δεν ξεπερνάει τον ΟΥΔΟ , δηλαδή το ελάχιστο (χρονικό)όριο που απαιτείται για να γίνει αντιληπτό , από τη συνείδηση ,   το ερέθισμα αυτό .

Ετσι δεχόμαστε παθητικά αυτό το ερέθισμα??..

β). όταν η διαφήμιση καλλιεργεί αισθήματα φόβου , πανικού , ώστε να γίνει ευάλωτος ο δέκτης

     και να ενδιαφερθεί για το διαφημιζόμενο προιόν .

γ.) όταν διεγείρονται τα ανθρώπινα ένστικτα , εκμεταλλεύονται την άγνοια του παιδιού και άλλων αδύναμων ομάδων , όταν αναπαράγονται κοινωνικά στερεότυπα - ασθενές φύλο ,?..

δ. )όταν αποδίδονται στον διαφημίζοντα ιδιότητες που δεν έχει π.χ όταν ένας ηθοποιός διαφημίζει , παίζοντας το ρόλο του γιατρού , μία οδοντόκρεμα ?.

ε ) όταν γίνεται εκμετάλλευση των αξιών : ειρήνης , αγάπης , ??

     ( Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ   ( δ ) ΕΊΝΑΙ   ΚΑΙ   ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ )

               Η ΠΕΙΘΩ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΛΟΓΟ   :     61 ( Γ . Λ )  

• χρήση επικλήσεων στη λογική και στο συναίσθημα
• όταν ξεπερνάει τα όρια : έχουμε παραπλάνηση /προπαγάνδα .

         ΜΕΣΑ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ              

1. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ: κολακεία, λαϊκισμός , κινδυνολογία , συνθήματα                          

2. ΜΟΡΦΗΣ :             ασύνδετος λόγος , περιγραφή , αρηματικός λόγος , πολυσύνδετο ?

                                      πρώτο ενικό / πρώτο πληθυντικό πρόσωπο??..

                                     Γενικά: ποιητική γλώσσα ?.

Η πειθώ στον επιστημονικό λόγο

• βασικά γνωρίσματα του επιστημονικού λόγου :
• ερμηνευτικός , αποδεικτικός , περιγραφικός , με οικείο ή ψυχρό επιστημονικό ύφος ή εκλαϊκευμένο , όταν στοχεύει στη διδακτική χρήση του .

• ΜΕΣΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ : τεκμηριωμένο επιχείρημα / λογική αλληλουχία

                                                                    αναφορική λειτουργία γλώσσας

                                                                     αποδεικτικός , ερμηνευτικός , περιγραφικός λόγος

• ΜΕΘΟΔΟΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ/ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ ΕΝΟΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ :

     ορισμός - διευκρίνηση               προυποθέσεις

     διαίρεση                                     ιστορική αναφορά

     αιτιολόγηση                               μαρτυρία

     αποτέλεσμα - σκοπός                 αξιολόγηση

     αντίθεση                                     συμπέρασμα

     ερώτημα - απάντηση

σημείωση : σε κάθε κείμενο υπάρχουν μερικές από τις παραπάνω μεθόδους .

                   Με τις παραπάνω μεθόδους πετυχαίνεται η ΣΥΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ του κειμένου

• ΠΕΡΙΛΗΨΗ : 217ΒΛ   , 215 Β.Λ

     α. δικές μας εκφράσεις ( εκτός από τις στερεότυπες που δεν αντικαθίστανται )

     β. δεν σχολιάζουμε τις θέσεις του κειμένου

     γ. αντιστοιχεί στο 1/3 του κειμένου

     δ. εμπεριέχει όλα τα   διαφορετικά επιχειρήματα του κειμένου

     ε. τα τεκμήρια συνοπτικά ( παραδείγματα ,?..)

     στ. η συνοπτική περίληψη με πλαγιότιτλους

     ζ.   Γράφουμε φράσεις συνοχής : «στο κείμενο αυτό ο συγγραφέας » , «παράλληλα» , «αναφέρει»

               «προτρέπει» , «θεωρεί ότι» ?????  

                   ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΡΙΚΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ / ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ

• Αναφορική γλώσσα : απρόσωπη , αχρωμάτιστη συναισθηματικά , αντικειμενική , έχει

                                        λογική στερεότητα   και αποδεικτικότητα

   Η δομή είναι σφικτή , λογική??

• Ποιητική γλώσσα : υποκειμενική , συμβολική , με υπερρεαλιστικά στοιχεία , σχήμα υπερβατό ,

                                     η δομή είναι χαλαρή , μεταφορές , προσωποποιήσεις??..

   Ασύνδετο , πολυσύνδετο , συγκινησιακή φόρτιση ,   έμμεσος συνειρμός ???  

Σημείωση : τα παραπάνω δεν συνυπάρχουν υποχρεωτικά??..

• Πώς τεκμηριώνεται ότι κάποιο κείμενο είναι : χρονογράφημα, δοκίμιο , άρθρο , κ.λ.π

Α. χρονογράφημα : επίκαιρα θέματα , ανάλαφρο ύφος , χιούμορ , θέλει να προβληματίσει , να

                               κρίνει , να ψυχαγωγήσει .Εν μέρει , και ποιητική γλώσσα - σύμβολα,?..

Β. πραγματεία : αναφορική γλώσσα , μεθοδική , λεπτομερής / ενδελεχής εξέταση

   ( ο τρόπος εξέτασης ταυτίζεται με τη διατριβή και μονογραφία )

Γ. στοχαστικό δοκίμιο : ποιητική λειτουργία γλώσσας , ελεύθερη περιδιάβαση στο χώρο των ιδεών

Δ. αποδεικτικό δοκίμιο : αναφορική, κυρίως,  και ποιητική γλώσσα .

                          Πληροφορεί κυρίως , δεν ενδιαφέρεται άμεσα για να πείσει

     Το θέμα , ακόμα και αν, σπάνια , είναι επίκαιρο , ΓΕΝΙΚΕΥΕΤΑΙ , καθολικοποιείται ?..

     Αναλύει , ερμηνεύει , εκλαϊκεύει   διάφορα θέματα ?..

Ε. Αρθρο :

Ασχολείται με ΑΜΕΣΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ   θέματα , που απασχολούν τον πολίτη στην καθημερινότητά του ( ένα καθημερινό γεγονός που συνέβη ή κάτι που ισχύει από παλιά, αλλά τώρα

έγινε επίκαιρο : π.χ πυρηνική ενέργεια ?..)

Το άρθρο μένει στο γεγονός , το σχολιάζει ??..

( ΤΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΔΕΝ ΜΕΝΕΙ ΣΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ , ΤΟ ΠΑΙΡΝΕΙ ΣΑΝ ΑΦΟΡΜΗ )

ΣΤ. Επιφυλλίδα : είναι συγγενής με το άρθρο ???..

                             Καταπιάνεται με λιγότερο επίκαιρα , αλλά θέματα που απασχολούν τον πολίτη.

   Π.χ η δορυφορική τηλεόραση ( είναι λιγότερο επίκαιρο από την πυρηνική ενέργεια )

Κυρίως ασχολείται με θέματα πολιτισμού / κουλτούρας ??

π.χ το γυμνό στο θέατρο : είναι επίκαιρο , αλλά όχι άμεσα επίκαιρο ???.

• ΣΗΜΕΊΑ ΣΤΙΞΗΣ : σελ 92 , 151 ( Α λυκείου ) :

     Αποσιωπητικά , άνω και κάτω τελεία , παρενθέσεις , θαυμαστικό ????.

     Αποσιωπητικά : Δηλώνουν αμηχανία , το αυτονόητο / λακωνικότητα , φόβο να εκφράσουμε τις

                                 θέσεις μας , συγκίνηση , ???..

     Φυσικότητα λόγου ( σελ 151 , Α λυκείου) , αφού , όποιος τα χρησιμοποιεί , εκφράζεται φυσικά , αυθόρμητα , κάνει αυτό που αισθάνεται και δεν προσπαθεί να μιλήσει , να πει οτιδήποτε , μόνο και μόνο για να πει κάτι , να προσποιηθεί????  

Παρενθέσεις : χρησιμοποιούνται : για επεξήγηση .

                                                          για να κάνουμε κάποια παρέκβαση από τη φυσική σειρά?.

                                                         για να συμπληρώσουν???..

   π.χ η φύση ήταν πανέμορφη ( δεν μπορώ να την περιγράψω) και με συνεπήρε                                               

Δύο τελείες : για να μεταφέρουμε με ακρίβεια το λόγια κάποιου

                       για να επεξηγήσουμε / να επιμερίσουμε ???..

Σημείωση : όλα , σχεδόν , τα σημεία στίξης   λειτουργούν συμπληρωματικά , σταματούν τη ροή του

                 λόγου ( του ποταμού του λόγου ) για να δώσουν έμφαση , να συμπληρώσουν , να δείξουμε

θαυμασμό /λύπη / χαρά , να επεξηγήσουν .

Κάνουν πιο πυκνό το λόγο , πιο πυκνή στη σκέψη ,?????..

 Η παρένθεση και οι 2 τελείες μπορούν να αντικατασταθούν από την παύλα ( ή παύλες ). Είναι δεδομένο ότι στην έκθεση βάζουμε μόνο παύλα / παύλες

(Προσοχή στα κόμματα γιατί θα σας χαλάσουν τη σύνταξη:

Την περίοδο του Εθνικού διχασμού στην Κρήτη, ένας επιθεωρητής δημοτικής εκπαίδευσης ανέβαινε μ? ένα μουλάρι σ? ένα ορεινό και δύσβατο χωριό, για να επιθεωρήσει τον εκεί δάσκαλο.

Στο δρόμο που επήγαινε συναντά έναν αγωγιάτη και τον ρωτά:
«Δε μου λες, πατριώτη, ο δάσκαλος τι είναι; Βενιζελικός ή βασιλικός;»
«Βενιζελικός», απαντά ο αγωγιάτης. «Α, το γαϊδούρι» σχολίασε ο επιθεωρητής.
Ο αγωγιάτης όμως ήταν Βενιζελικός και φίλος του δασκάλου και έτρεξε να μεταφέρει στον δάσκαλο τη στιχομυθία.
«Το και το, δάσκαλε. Σε είπε γαϊδούρι».

Την επομένη μπαίνει ο επιθεωρητής στην τάξη και ρωτά το δάσκαλο ποιο είναι το μάθημα της ημέρας.
«Τα σημεία της στίξεως», απαντά ο δάσκαλος.
«Ας δούμε, λοιπόν, τι ξέρουν τα παιδιά», λέει ο επιθεωρητής.
Ο δάσκαλος σήκωσε ένα μαθητή, τον Σήφη, στον πίνακα και του είπε να γράψει τη φράση:
«Ο επιθεωρητής είπε, (κόμμα), ο δάσκαλος είναι γαϊδούρι (τελεία).
Αφού, έκπληκτος ο μαθητής, το έγραψε, τον ρωτά ο δάσκαλος:
«Ποιος είναι, παιδί μου, γαϊδούρι;».
«Ο δάσκαλος», ψέλλισε ο μαθητής.
«Και ποιος το είπε;».
«Ο επιθεωρητής, κύριε».
«Ωραία», είπε ο δάσκαλος.
«Σβήσε τώρα το κόμμα και βάλ? το αλλιώς»:
Ο επιθεωρητής, (κόμμα), είπε ο δάσκαλος, (κόμμα), είναι γαϊδούρι».
Μόλις τελείωσε ο μαθητής, τον ρωτά ο δάσκαλος: «Ποιος είναι τώρα, παιδί μου, το γαϊδούρι;».
«Ο επιθεωρητής», απαντά δειλά ο μαθητής. «Και ποιος το είπε;» «Ο δάσκαλος», απαντά ο μαθητής.
Οπότε στρέφεται ο δάσκαλος στην τάξη και λέει:
«Είδατε παιδιά τι κάνουν τα κόμματα; Πότε βγάζουν γάιδαρο τον επιθεωρητή και πότε το δάσκαλο»?!

Είπε μονολογώντας ο παππούς, καθισμένος στην πολυθρόνα του μπροστά στη τηλεόραση που ανακοίνωνε και νέες μειώσεις στις συντάξεις:
Όταν ήμουν μαθητής, άκουγα κάθε τόσο τη δασκάλα μου να λέει:
«Να προσέχετε τα κόμματα! Ένα λάθος κόμμα, μπορεί να σας χαλάσει τελείως τη σύνταξη!»

Έπρεπε να περάσουν εξήντα χρόνια για να καταλάβω τι εννοούσε. )

   ΘΕΜΑΤΑ - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ   ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΗΣ   Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

                 ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

• Συνεκτικότητα   παραγράφου και κειμένου   : Λογική σειρά επιχειρημάτων με εσωτερική σύνδεση

• Συνοχή παραγράφου και κειμένου ( ή πώς συσχετίζονται τα στοιχεία της παραγράφου ) : με λέξεις - φράσεις

• Τρόποι ή στρατηγική ή τεχνική ΠΕΙΘΟΥΣ : Επικλήσεις ( αναφέρουμε και τα επιχειρήματα / τεκμήρια)

• Τρόποι ή τεχνική ή μέθοδος ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ / ΑΝΑΛΥΣΗΣ επιχειρημάτων

   ή   τρόποι τεκμηρίωσης   : ορισμός , διαίρεση ,αντίθεση   ,αιτιολόγηση , ερώτηση - απάντηση , ??

• Τρόποι ανάπτυξης παραγράφου : ασύνδετο , πολυσύνδετο , υπερβατό , υποτακτικός λόγος , ?

• Διάγραμμα κειμένου

• Δομή   παραγράφου ή στοιχεία της παραγράφου : Θ.Π - Κ.Θ - ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ

• Μέσα Πειθούς   ή αποδεικτικοί λόγοι : επιχειρήματα και τεκμήρια

• Είδη επιχειρημάτων : ορισμοί , πορίσματα , σχόλια , αιτήματα , θέσεις , θεωρήματα ,αρχές

• Είδη Τεκμηρίων : π.χ , γεγονότα , γνωμικά , ειδήσεις επικαιρότητας , υλικό αισθήσεων , ΑΛΗΘΕΙΕΣ

• Συλλογιστική πορεία ή είδη συλλογισμών ή αποδεικτική διαδικασία συλλογισμών ( σε όλο το κείμενο )

( μας ενδιαφέρει η σειρά που ακολουθείται στο κείμενο : όχι η χρονική σειρά )

• Είδη Επαγωγής : Γενίκευση , αναλογία , αίτιο - αποτέλεσμα

• Δημιουργία κειμένου με Παραγωγή ή Επαγωγή

• Συλλογιστική πορεία ( στην παράγραφο μόνο ) : μας ενδιαφέρει η χρονική σειρά

• Συρρίκνωση Συλλογισμού

• Παραλογικοί συλλογισμοί ( και σοφίσματα : όταν έχουμε πρόθεση) : όταν δεν είναι αληθείς

• Κινδυνολογία : όταν , στην επίκληση στο συναίσθημα , ξεπερνάμε τα όρια - 34 , 50                                                            

• Παραπλάνηση - προπαγάνδα :   όταν ξεπερνάμε τα όρια ( στην πολιτική , στη διαφήμιση)

• Επίκληση στο συναίσθημα : ποια μέσα   χρησιμοποιούνται : χιούμορ , ειρωνεία , περιγραφή , αφήγηση                      

• Αξιολόγηση συλλογισμών   ή   αξιολόγηση επιχειρημάτων :   είδος συλλογισμού , είδη επαγωγής , κριτική κάθε είδους επαγωγής , κριτική επιχειρημάτων , κριτική συμπεράσματος

• Αξιολόγηση Τεκμηρίων : βέβαια , πιθανά ,??..

• Μέσα πολιτικού λόγου : κολακεία , λαικισμός , κινδυνολογία , συνθήματα / ασύνδετο , περιγραφή , α ενικό , α πληθυντικό?..Πολυσύνδετο ?                                              

• Μέσα επιστημονικού λόγου : επιχειρήματα , λογική , αναφορική γλώσσα .                  

• βασικά γνωρίσματα του επιστημονικού λόγου: περιγραφικός , ερμηνευτικός , αποδεικτικός.

   Ισως και εκλαϊκευμένο ύφος , διδακτικό ?..                

• ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ( βλέπε αλλού )

• Κειμενικό είδος ( βλέπε αλλού )

• ΠΕΡΙΛΗΨΗ ( βλέπε αλλού )

• Εγκυρότητα   - αλήθεια - ορθότητα επιχειρήματος ( βλέπε στο βιβλίο )

             ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ   ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

• Λογική / αναφορική χρήση γλώσσας ( η απάντηση σε άλλο σημείο )

• Ποιητική χρήση γλώσσας : συνδηλωτικές λέξεις ,συνειρμός ( η απάντηση σε άλλο σημείο )

• Τόνος δοκιμίου 118 , 125 : ειρωνικός , διασκεδαστικός , δραματικός ,??.

• αφηγηματικό και στοχαστικό μέρος του Δοκιμίου

• Ποια είναι η βάση που δίνει Ενότητα στο κείμενο 186 : η θεματική περίοδος

• μεταβατικές παράγραφοι ,55 :   Για να πάμε στις επόμενες

• ρόλος προσώπων στο κείμενο ( βλέπε αλλού)

• ρόλος εγκλίσεων / χρόνων στο κείμενο ( βλέπε αλλού )

• πώς αναπτύσσεται η επιχειρηματολογία - 64 : η σειρά που ακολουθείται

• πώς κλιμακώνεται η επιχειρηματολογία - 64 : από τα πιο ασήμαντα π.χ στα πιο σημαντικά

• βασικά σημεία της συλλογιστικής πορείας - 71 : ΘΕΣΗ - ΤΕΚΜΗΡΙΑ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

• «ΜΕ ΠΟΙΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙ ΝΑ ΠΕΙΣΕΙ » , 33 : είδος συλλογισμού , είδος επαγωγής

Κρίνουμε το είδος της επαγωγής και το συλλογισμό γενικότερα?.

• επισφαλής γενίκευση - 33 : Η γενική θέση δεν είναι βέβαιη

• μέρη του επιχειρήματος : αποδεικτέα θέση - προκείμενες - συμπέρασμα

• ασάφεια κειμένου : ακυριολεξίες , μεγάλες περίοδοι , χαλαρή δομή , ασυνταξία , ανόμοια γλώσσα??

• φυσικότητα   λόγου : ιδιόλεκτος , αποσιωπητικά , εξωγλωσσικά / παραγλωσσικά στοιχεία ?

• ενεργητική και παθητική σύνταξη ( βλέπε   αλλού )

• περίπλοκο ύφος : υπερβατό , υποτακτική σύνταξη , μεγάλη περίοδος ( Πότε , γιατί : )

• αντιστοιχία   ύφους   και είδους κειμένου (βλέπε αλλού )

• Οικονομία ή Εσωτερική Οικονομία κειμένου :     τίποτε περιττό , όλα οδηγούν άμεσα στο στόχο του συγγραφέα?, χωρίς χαλαρή δομή και «κοιλιά» .

• Ρόλος των σημείων στίξης στο κείμενο ( βλέπε αλλού )

• Λέξεις - κλειδιά

• Προκείμενες : ελάσσων και μείζων προκείμενη   92 Ζαμαρία

ΣΗΜΕΙΩΣΗ : μορφή συλλογισμού ( παγίδα )

1. 1. «κάποιοι πιστεύουν ότι η ανεργία είναι συνέπεια τεμπελιάς»
2. 2. «Πιστεύω ότι αυτή η θέση είναι αφελής»
3. 3. αναφέρονται τα επιχειρήματα που δείχνουν τη διαφωνία του
4. 4. Συμπέρασμα : άρα η ανεργία είναι κοινωνικό φαινόμενο

     ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΠΑΓΩΓΙΚΟΣ ( η αρχική θέση μπορεί να μας παγιδεύσει και να την θεωρήσουμε γενική που οδηγεί σε ΠΑΡΑΓΩΓΗ )

ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΕ ΤΥΠΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟ : Νέα Γ Λυκείου , σελ 262

1^Ο ΠΑΡΆΔΕΙΓΜΑ

Οι γυναίκες είναι θύματα των ΜΜΕ που εκμεταλλεύονται τις διάφορες αδυναμίας τους

Τα ΜΜΕ είναι   όργανο του καπιταλιστικού συστήματος

ΑΡΑ πρέπει να καταπολεμήσουμε το καπιταλιστικό σύστημα

               ( ΕΠΑΓΩΓΗ )

ΜΥΣΤΙΚΟ : Ξεκινάμε από το τέλος , το συμπέρασμα , και στη συνέχεια στις προκείμενες

Η δεύτερη προκείμενη εμπεριέχει την ΠΡΩΤΗ   και το   ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

2^Ο ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ , ΣΕΛ 246 - Γ Λυκείου

Η πολυκατοικία επεκτείνεται λόγω των νέων συνθηκών και έχει αλλάξει το νόημα του σπιτιού

Αναφέρουμε ονομαστικά τις αλλαγές ?..

( ΠΑΡΑΓΩΓΗ )

           ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗ   ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ   ( ΣΕΛ   262 , 2^η ) : ΕΠΑΓΩΓΗ

Τα ΜΜΕ   στηρίζονται , οικονομικά, στη διαφήμιση

Η ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ στηρίζεται στο καπιταλιστικό σύστημα

ΑΡΑ οι καπιταλιστές επιβάλλουν την ιδεολογία τους στα ΜΜΕ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ   ( Υ.Ο )

• μέθοδος /στρατηγική/τρόπος/είδος/τεχνική ΠΕΙΘΟΥΣ
• ΑΠΟΡΙΑ

   Η ΑΥΘΕΝΤΙΑ είναι   1. Τεκμήριο ( άρα επίκληση στη ΛΟΓΙΚΗ )
                               2. Επίκληση στο ήθος ( δημιουργεί αξιοπιστία του πομπού )

• ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ : χρόνος , έγκλιση , υποκοριστικά , σχήματα , πρόσωπο
• προδιαγραφές διαφήμισης : προσοχή - ενδιαφέρον - επιθυμία - αγορά
• λέξεις - κλειδιά ( εξάσκηση ) 71
• βασικά σημεία συλλογιστικής πορείας : αναφέρουμε τον τυπικό συλλογισμό ( προκείμενες - συμπέρασμα )
• μέθοδος διασάφησης 2 εννοιών : 126 [ σύγκριση , ?..]
• ποια στοιχεία συνιστούν την παράγραφο : η δομή της
• ΟΔΗΓΟΙ ΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ

1. η θεματική περίοδος  
2.  Ο επίλογος