«Αντιγόνη» Σοφοκλέους Α΄ Στάσιμο στ.332-375

http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/anthology/literature/browse.html?text_id=166

1. Να εντάξετε το στάσιμο στα μέρη του θεάτρου που ανήκει, να δώσετε έναν ορισμό και να αναφερθείτε στη λειτουργία του στο δράμα. Σε ποιο χώρο του αρχαίου θεάτρου λαμβάνει χώρα αυτό και ποια είναι η διάταξη των χορευτών;

2. Πώς συνδέεται με την υπόθεση της τραγωδίας (ποια είναι η αφόρμησή του) και πώς  εξυπηρετεί την οικονομία του έργου; Ποια είναι τα συναισθήματα των θεατών, καθώς την ώρα που ακούν το τραγούδι του Χορού, ξέρουν ότι οι φύλακες θα κάνουν το παν για να βρουν τον δράστη της ταφής;

Λεονάρντο Ντα Βίντσι

Πάντων χρημάτων μέτρον ?στ?ν ?νθρωπος  Πρωταγόρας

3. Στην πρώτη στροφή ο άνθρωπος παρουσιάζεται σαν το φοβερότερο (δεινότερον) όλων των πλασμάτων. Ποιες σημασίες έχει αυτός ο χαρακτηρισμός και πως τεκμηριώνεται στη συνέχεια;

4. Να παρουσιάσετε βήμα βήμα τις κατακτήσεις του ανθρώπου με τη σειρά που δίνονται, ομαδοποιώντάς τες ανά στροφή και αντιστροφή και να τις ονομάσετε. Πόσο οικείες είναι αυτές οι εικόνες στο αθηναϊκό κοινό;

5. Συμπίπτει η πορεία με την οποία δίνονται τα επιτεύγματα του ανθρώπου από τον ποιητή με την πραγματική χρονολογική πορεία της κατάκτησής τους; Τι από όλα αυτά έχει για σας τη μεγαλύτερη αξία;

6. Ποια σχήματα λόγου ομορφαίνουν το λόγο του ποιητή στο χορικό; Ποιες άλλες σκοπιμότητες υπηρετούν αυτά; Να σχολιάσετε ιδιαίτερα τους χαρακτηρισμούς που αποδίδονται στη Γη, και τις αντιθέσεις.

7. Να εξηγήσετε τη συχνή χρήση της άνω τελείας στο Στάσιμο.

8. Με ποιες αναφορές μετριάζεται ο διθυραμβικός τόνος του χορικού; Πως αντιπαλεύει ο άνθρωπος αυτήν την αναπόδραστη μοίρα του;

9. Κατά πόσο συμβαδίζουν οι νοητικές με τις ηθικές κατακτήσεις  του ανθρώπου;

10. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 10 σειρών το δίπολο υψίπολις-άπολις με τη μέθοδο της σύγκρισης ?αντίθεσης, όπως το αντιλαμβάνεσθε εσείς σήμερα.

11. Να διακρίνετε την αλήθεια ή μη των παρακάτω προτάσεων και να διορθώσετε τα εσφαλμένα:

α. Το στάσιμο αυτό έχει  υμνητικό χαρακτήρα για τον άνθρωπο από την αρχή ως το τέλος του.

β. Ακούγοντας το τραγούδι του Χορού, οι θεατές ηρεμούν πλήρως.

γ. Τα τεχνολογικά επιτεύγματα του ανθρώπου είναι καρπός της διανοητικής και  χειρωνακτικής του εργασίας.

δ. Ο Χορός στη β΄ αντιστροφή εκφράζει την προσωπική του άποψη για τα κριτήρια της ηθικότητας του ανθρώπου.

ε. Η αξιολογική κρίση του Χορού στο τέλος του Στάσιμου μπορεί να έχει ισχύ μόνο για την Αντιγόνη.

12. Αφού διαβάσετε το απόσπασμα από την τραγωδία Ικέτιδες του Ευριπίδη, στ. 195-218, να συγκρίνετε και να παρουσιάσετε τη σειρά των κατακτήσεων του ανθρώπου στο Στάσιμο της Αντιγόνης και εδώ.

Δυο λόγια για την υπόθεση της τραγωδίας: http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/anthology/literature/browse.html?text_id=173

ΘΗΣΕΑΣ
Σε συζήτηση τέτοια παραβγήκα
και μ? άλλους· τα κακά είναι στους ανθρώπους
πιότερα απ? τα καλά, είπε κάποιος. Όχι·
το αντίθετο πιστεύω· λέω πως είναι
πιότερα τα καλά από τα κακά·
αλλιώς, ούτε θα υπήρχαμε στον κόσμο.
Και δοξάζω το θεό, που, ενώ ήταν πρώτα
σε ταραχή και ζωώδικη η ζωή μας,
τη ρύθμισε· και πρώτα έβαλ? εντός μας
το λογικό, μας έδωσε κατόπι
του νου μαντατοφόρο, ώστε των άλλων
τη φωνή ν? απεικάζουμε, τη γλώσσα·
για τροφή τον καρπό· κοντά σ? εκείνον
τις βρόχινες ουράνιες στάλες· τούτες
τα γεννήματα θρέφουνε της γης
και ποτίζουν κι εμάς τα σωθικά μας·
κοντά σ? αυτά μάς έμαθε απ? την κάψα
του ηλιού να φυλαγόμαστε, στο κρύο
να στήνουμε οχυρά, και του πελάγου
να σκίζουμε το κύμα, ώστε για κάθε
που λείπει είτε στη μια ή στην άλλη χώρα
ανταλλαγές να γίνονται προϊόντων.
Κι όσα είναι σκοτεινά και δεν τα νιώθεις,
οι μάντηδες, ξετάζοντας τα σπλάχνα
ή τη φωτιά ή πουλιά, τα φανερώνουν.
Αφού ο θεός λοιπόν έχει αρματώσει
τη ζωή μας με τόσα, είναι μεγάλη
παραξενιά να λες πως δε σου φτάνουν.
Μα η σκέψη ορμά ψηλότερα απ? το θείο
και μ? αγέρωχο φρόνημα θαρρούμε
πως τάχα στη σοφία το ξεπερνούμε.

[πηγή: Ευριπίδης: Οι Ικέτισσες, οι Τρωαδίτισσες, οι Βάκχες (μτφ.) Θρ. Σταύρου, εκδ. Άλφα, Αθήνα 1952