«Αντιγόνη» Σοφοκλέους Α΄Επεισόδιο στ.315-331

ΦΥΛΑΚΑΣ
Θα ?δινες άδεια να πω κάτι, ή πρέπει
να γυρίσω να φεύγω;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ
Και δε βλέπεις
πώς μ?  ενοχλεί και τώρα να σ? ακούω;

ΦΥΛΑΚΑΣ
Η ενόχληση στ? αυτιά είναι ή στην ψυχή σου;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ
Τι θες να ξέρης πού είναι η ενόχληση μου;

ΦΥΛΑΚΑΣ
Ο φταίχτης σε πληγώνει στην καρδιά σου,
τ? αυτιά σου εγώ.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ
Πόσο μα την αλήθεια
σ? έπλασε φλύαρο ο Θεός.

ΦΥΛΑΚΑΣ
Αυτή όμως
δεν έκαμα τουλάχιστο την πράξη.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ
Μάλιστα και πουλώντας την ψυχή σου,
για χρήματα.

ΦΥΛΑΚΑΣ
Ωιμέ, τι κακό που ?ναι
να πιστεύη κανείς πως βλέπει πράμα
που είν? όμως ψέμα.

ΚΡΕΟΝΤΑΣ
Αυτό έλειψε να κάνης
και τον έξυπνο τώρα· μ? αν τους φταίχτες
δε μου παρουσιάσετε, θα δήτε
τι συφορές τα αισχρά τα κέρδη φέρνουν.

ΦΥΛΑΚΑΣ
Μακάρι να βρεθούν, αυτό προ πάντων
θέλω κι εγώ· μ? αν θα πιαστούνε ή όχι
γιατ? αυτό η τύχη θα το κρίνη ― εμένα
βγάλ? το απ? το νου σου πως ποτέ εδώ πέρα
θα ξαναδής· γιατί μεγάλη χάρη
στους θεούς χρωστώ που γλύτωσα και τώρα
χωρίς να ελπίζω και να το πιστεύω.

http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?m=1&t=560

Φύλλο εργασίας Α΄ Επεισόδιο στ. 315-331

1. Να χαρακτηρίσετε τον φύλακα στη σκηνή παραπέμποντας στο κείμενο. Πόσο σύμφωνο είναι το ήθος του με την αρχή του εικότος και του αναγκαίου; Θυμηθείτε κατόπιν και συγκρίνετε τη στάση του με αυτήν στην αρχή του Α΄ επεισοδίου. Δοκιμάστε, τέλος, να εξηγήσετε την αλλαγή.

2. Ποια κατηγορία απευθύνει ο Κρέων στο φύλακα και με ποιους φραστικούς ελιγμούς προσπαθεί  αυτός να αμυνθεί; Ποια δηλαδή  σχήματα λόγου χρησιμοποιεί; Σε ποιο από τα κατά ποιόν μέρη θα τα εντάξετε;

3. To λογοπαίγνιο είναι  ένα λεκτικό παιχνίδι του προφορικού λόγου κατά το οποίο, με τη χρησιμοποίηση φωνητικών ομοιοτήτων, αναγραμματισμών, αντιστροφής συλλαβών κτλ, μια λέξη ή μια φράση γίνεται διφορούμενη ή αλλάζει το νόημά της. Με βάση αυτόν τον ορισμό να εντοπίσετε ένα λογοπαίγνιο στα λόγια του φύλακα και να ανιχνεύσετε και μια άλλη λειτουργία του που δεν την αντιλαμβάνεται ο Κρέοντας.

4. Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι μια λαθεμένη εντύπωση για τα πράγματα μπορεί να μας οδηγήσει  σε λανθασμένες αποφάσεις και ενέργειες με ολέθριες, ίσως, συνέπειες για τη ζωή μας. Αναλογιστείτε αυτές τις συνέπειες, όταν τα  πρόσωπα που παίρνουν τέτοιου είδους αποφάσεις κατέχουν θέσεις υψηλής ευθύνης.

5. Ο Κρέοντας στο στ. 320 αποδίδει έναν χαρακτηρισμό σε ουδέτερο γένος στο φύλακα. Τι δηλώνει η χρήση του για το ήθος του Κρέοντα και κατά πόσο είναι σύμφωνος με τις αντιλήψεις της εποχής του;

6. Να δώσετε το νόημα του γνωμικού  τ? δειλ? κέρδη πημον?ς ?ργάζεται-στ.326 και να εξηγήσετε γιατί τόσες φορές ο Κρέοντας κάνει αναφορά στο άνομο κέρδος. 

7. Ο λόγος του φύλακα τελειώνει  με μία ευχή και με την έκφραση ευγνωμοσύνης προς τους θεούς για την ανέλπιστη σωτηρία του. Είναι δικαιολογημένοι οι φόβοι του αλλά και η ανακούφιση που ένιωσε στο τέλος της σκηνής; Να εξετάσετε το ρόλο της ευχής στην οικονομία του έργου. Τι θα σημάνει για το φύλακα η πραγμάτωσή της; Πιστεύετε πως τα τελευταία λόγια του λέγονται ενώπιον του Κρέοντα ή όχι; Να αιτιολογήσετε την όποια απάντησή σας.

8. Ποιο από τα δύο προσωπεία θα φορούσατε στον φύλακα στο τέλος της σκηνής; Για ποιο λόγο; Αν σας ζητούσαν να κατασκευάσετε ένα προσωπείο για τον Κρέοντα στη σκηνή αυτή, τι (ποιο συναίσθημα) θα φροντίζατε να αποτυπώσετε σ? αυτό;