Ξενοφώντος «Ελληνικά» Βιβλίο 2. Κεφ. 2. §  18-19

Διδακτικοί  στόχοι

Να αντιληφθούμε ποιοι είναι οι πραγματικοί πρωταγωνιστές της ενότητας:

Λύσανδρος ?πεμψεν  ?γγελο?ντα (?τι)

Θηραμένης και πρέσβεις ?ρωτώμενοι ? ε?πον (?τι)

?φοροι ?κέλευον ? ?κκλησίαν  ?ποίησαν

Κορίνθιοι και Θηβα?οι ?ντέλεγον ? ?ξαιρε?ν

Να αντιληφθούμε επίσης την ελευθερία  της ελληνικής γλώσσας και την ευλυγισία της που φαίνονται στο πλούσιο κλιτικό της σύστημα και στην τοποθέτηση των λέξεων.

Η αρχαία Σπάρτη στην κοιλάδα του ποταμού Ευρώτα

Λεξιλόγιο Γραμματικές και συντακτικές παρατηρήσεις

φυγάδα: αιτ. εν. αρσεν. γέν.  του μονοκατάληκτου διγενούς επιθέτου ?, ? φυγάς

?ποκρίναιτο: γ΄εν. Αορ. Ευκτ. του ρ. ?ποκρίνομαι, ?πεκρινό?ην, ?ποκρινο??αι, ?πεκρινά?ην, κριθήσο?αι, ?κρίθην,  ?ποκέκρι?αι, ?πεκεκρί?ην

?ντέλεγον: γ΄πληθ. Παρτ. του ρ. ?ντιλέγω=αντιπροτείνω

σπένδεσθαι: απαρ. Ενεστ. του ρ. σπένδομαι (=συνθηκολογώ), ?σπενδόμην, σπείσομαι, ?σπεισάμην, ?σπεισμαι, ?σπείσμην

?ξαιρε?ν: απαρ. Ενεστ. του ?ξαιρέω-? τινα,(αφανίζω, καταστρέφω) ?ξ?ρουν, ?ξαιρήσω, ?ξε?λον, ?ξ?ρηκα, ?ξ?ρήκειν

Λίγα πρόσθετα σχόλια στα σχόλια του βιβλίου

Στην ενότητά μας αναφέρεται ο Αθηναίος Αριστοτέλης, εξόριστος ολιγαρχικός, τον οποίο θα συναντήσουμε αργότερα ως έναν εκ των Τριάντα Τυράννων. Καταλαβαίνουμε λοιπόν, πως το πολιτικό σκηνικό στην Αθήνα αλλάζει και το εκμεταλλεύονται - με τη συνδρομή της Σπάρτης- διάφοροι φιλόδοξοι και καιροσκόποι πολίτες,που υπηρετούν ιδιοτελείς σκοπούς. Παράλληλα, η αποστολή του στη Σπάρτη από το Λύσανδρο είναι μία διαβεβαίωση από την πλευρά του ναυάρχου ότι αναγνωρίζει την εξουσία των εφόρων και την ανωτερότητά τους παρά τις επιτυχίες του.

Στη φράση ?κκλησίαν  ?ποίησαν δεν εννοεί ο Ξενοφών τη σύγκληση της Απέλλας, που ήταν η συνέλευση των Σπαρτιατών πολιτών, αλλά τη σύγκληση ενός συνεδρίου, στο οποίο συμμετείχαν οι σύμμαχοι της Σπάρτης, συνεχίζοντας την τακτική που εγκαινίασε ο Λύσανδρος αμέσως μετά τη ναυμαχία στους Αιγός Ποταμούς, όταν αποφάσιζαν για την τύχη των αιχμαλώτων.

Ανατρέχοντας στις ιστορικές μας γνώσεις, αντιλαμβανόμαστε τους λόγους της τόσο σκληρής τοποθέτησης των Κορινθίων και των Θηβαίων απέναντι στην Αθήνα. Ο Πλούταρχος, ωστόσο, στο έργο του Παράλληλοι Βίοι  και στο ζεύγος Λύσανδρος-Σύλλας, αναφέρει πως οι Θηβαίοι δικαιολογήθηκαν αργότερα ότι η σκληρή αυτή πρόταση ήταν γνώμη ενός μόνο συμπολίτη τους και δεν απηχούσε την κοινή γνώμη της Θήβας. 

Ερωτήσεις κατανόησης

1. Γιατί ο Λύσανδρος έστειλε στους εφόρους μαζί με Λακεδαιμονίους  και τον Αθηναίο Αριστοτέλη;

2. Ποιο συμπέρασμα βγάζετε για τις σχέσεις Λυσάνδρου και εφόρων από το μήνυμα αυτής της αποστολής;

3. Που έγιναν καταρχήν δεκτοί  και από ποιους ο Θηραμένης και οι άλλοι εννέα πρέσβεις;

4. Θεωρείτε ξεκάθαρη και αποτελεσματική την απάντησή τους στο ερώτημα των εφόρων για το σκοπό της πρεσβείας;

5. Ποια τιμωρία  ζήτησαν να επιβληθεί στην Αθήνα, οι σύμμαχοι των Σπαρτιατών, ιδιαίτερα οι Κορίνθιοι και οι Θηβαίοι; Να ανατρέξετε στις σχέσεις τους με τους Αθηναίους και τη θέση τους στον ελληνικό κόσμο, για να εξηγήσετε αυτή τους την τοποθέτηση.

Σχεδιαστική αναπαράσταση της  αρχαίας Θήβας

Η αρχαία Κόρινθος

Ασκήσεις Γραμματικής

1. Να γράψετε  τους τύπους που σας δίνονται στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού:

το?ς ?φόροις?

φυγάδα?

?ντα?

?κείνους?

πρέσβεις?

λόγ??

τα?τα?

α?τοκράτορες?

??

πολλοί?

2. Να αναγνωρίσετε γραμματικά και να αντικαταστήσετε  χρονικά τον ρηματικό τύπο: ?ντέλεγον

Ασκήσεις Συντακτικού

1. Να συμπληρώσετε τους συντακτικούς χαρακτηρισμούς που ζητούνται για τους παρακάτω τύπους:

το?ς ?φόροις: ???..   ????? στο ρ. ?πεμψεν

φυγάδα: ?????.   στο ?ριστοτέλην μέσω της μτχ. ?ντα

ε?ρήνης, πολέμου: ??..   ??????. από το κυρίους

?πί τίνι λόγ?: ?????.    ??????..  ??     ?????στο ρ. ?κοιεν

μάλιστα: ??????   ?????..   ??    ????? στο ρ. ?ντέλεγον

2. Να χαρακτηρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις του κειμένου και να δηλώσετε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς τους καθώς και τη συντακτική τους θέση.

Λεξιλογικές ασκήσεις

1. Στις φράσεις που σας δίνονται, να συμπληρώσετε τα κενά επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από αυτές της παρένθεσης και να βρείτε κατόπιν με ποια λέξη του κειμένου σχετίζονται ετυμολογικά.

α. Κατά τη διάρκεια της  ?????.. (απόκριση, ανάκριση, επίκριση) του  κατηγορουμένου, ο συνήγορός του σχεδίαζε τη γραμμή  υπεράσπισης.

β. Αδίστακτοι ??????. (πολεμοχαρής, πολεμοκάπηλος,  φιλοπόλεμος) ηγέτες, που παρουσιάζονται  ως ειρηνοποιοί, έχουν αιματοκυλίσει την ανθρωπότητα.

γ. Όταν ο λόγος μας έχει αποδεικτικό χαρακτήρα, συχνά καταφεύγουμε στην ???????. (επίκληση, παράκληση, πρόσκληση)  στην αυθεντία.

δ. Στο δευτερογενή τομέα της οικονομίας ανήκουν  και οι επιχειρήσεις  ?????? (αντιποίηση, παραποίηση, μεταποίηση) αγροτικών προϊόντων.

ε. Σε μερικά κράτη μικρές αυτόνομες διοικητικές περιφέρειες συναποτελούν μία ?????..  (σπονδή, παρασπονδία, ομοσπονδία).

2. Να δώσετε τη σημασία της λέξης φυγάς στα Αρχαία και στα Νέα Ελληνικά.